سبک‌شناسی روش‌های نظری امام‌علی (ع) در افزایش معرفت دینی مردم

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه شماره 13

نویسنده : پديدآورنده : محمدحسن یعقوبیان
پديدآورنده : هاجر ربانی

سال / شماره پیاپی / صفحه 63-79

چکیده :

در جریان افزایش معرفت‌ دینی مردم، می‌توان از روش‌ها و شیوه‌های نظری و عملی متفاوتی استفاده نمود. جهت دست‌یابی سبک معیار در این امر، این پژوهش در نظر دارد تا روش‌های حضرت علی (ع) را در نهج‌البلاغه بررسی نماید. از این‌رو، مسأله این پ‍ژوهش بررسی روش‌های نظری امام‌ علی (ع) در افزایش معرفت دینی است. روش بررسی این مسأله، توصیفی –تحلیلی است و با رویکرد ناظر به متن شکل گرفته است. یافته‌های پژوهش در سبک‌شناسی شیوه‌های نظری حضرت نیز، حاکی از آن است که این شیوه‌ها، اعم از شیوه‌های نظری مرسوم در علم منطق و شیوه‌های غیرمرسوم در آن است. حضرت در شیوه‌های منطقی از انواع استدلال استقرائی، تمثیلی و قیاسی استفاده نموده و در روش‌های جزئی‌تر، از انواع براهین، جدل و خطابه و شعر، در نسبت با مخاطبان خاص و عام، مدد جسته‌اند و در روش‌های غیرمرسوم، از ایجاد نگرش صحیح، بیان کاربردی آموزه‌های دینی و معرفی الگوهای مناسب استفاده نموده و به آموزش مفاهیم دینی پرداخته­اند. بدین‌سان، تنوع تکنیک، تابعی از تنوع مخاطب و زمینه‌های مختلف مکانی و زمانی است. به دیگر سخن، با بررسی شیوه‌های نظری امام، مشخص می‌گردد که مؤلفه‌هایی نظیر تنوع تکنیک، مخاطب‌شناسی، التزام به حقیقت و توجه به زمینه پیام؛ سبک و متدولوژی نظری آن حضرت را در افزایش معرفت دینی مردم شکل می‌دهند.

کلیدواژه‌های مقاله :امام ‌علی (ع)؛ معرفت‌ دینی؛ روش‌های نظری؛ سبک‌شناسی