گزيده نگاري (با بررسي گزيده مفتاح الفلاح)

مجتبي نظري منفرد

چکيده

استفاده افزون از گوهر گران بهاي حديث، و سامان بخشي ساختاري برتر به نگاشته هاي حديثي آغازين، و پردازش کتابهاي کهن در کالبدي نو، متناسب با ادبياتي درخور فهم، و هم چنين ياري نکردن عنصر وقت در پرداختن به همه مصادر پيشين با حجم بالاي آن، بزرگ مرداني را بر آن داشته تا به زدودن برخي مطالب کم اهمّيتتر يا غير مرتبط با هدف نگارش، و يا احياناً پيراستن اشتباهات نويسندگان پيشين از نگاشته هايشان، دست يازند. بدين سان، گزيده نويسي، از ديرباز در شکل فرايندي پويا بر صفحه نويسندگي و تلاش علمي، نمود يافته است.
پژوهش پيش رو، پيشينه و سير تطوّرِ انگيزه ها، شيوه ها، ثمره ها و نمونه هايي از اين فرايند خجسته را دنبال مي کند و در ادامه نيز معرفي کتاب گزيده مفتاح الفلاح شيخ بهايي( را پيش مي کشد.

کليدواژه ها: گزيده نويسي، فهرست آثار شيعي، گزيده مفتاح الفلاح، شيخ بهايي.

درآمد

وقتي به کتاب ارزشمندي برمي خوريم، به خصوص اگر آن را به وديعت گرفته باشيم، سعي مي کنيم تا حدّ امکان، مطالب آن را به خاطر بسپاريم، و دستِِکم، نکات کليدي و ارزنده آن را از ميان متن درآورده، يادداشت کنيم، تا غبار فراموشي مانع از استفاده و بهره مندي مان نشود. اين کار وقتي با يک تدبير رَوش مند و پايان نگر صورت پذيرد، مي تواند نتيجه اي مبارک به همراه داشته، گزيده اي سودمند را به ارمغان آورد. چه بسا گزيده اي که به جهت پيراستن زوائد، زدودن مکررات و گاه افزودن مطالب لازم، گران سنگ تر از اصل خويش شده است. اينجا است که اهميت و ضرورت گزينش، شيوه ها و آثار آن، خودنمايي مي کند.