انسان سالم از منظر قرآن و نهج البلاغه
مشخصات :
مقطع و رشته تحصیلی
: كارشناسي ارشـد
مرکز آموزشی :
پردیس تهران دانشگاه قرآن و حدیث
سال دفاع :
اسفند ۱۳۹۰
تعداد صفحه :
چکیده :
موضوع انسان سالم و مفاهیم مربوط به آن به طور عمده در دهۀ ۱۹۵۰و ۱۹۶۰ و با کارهای راجرز و مازلو رسمیت یافت؛ اما در برداشتی کلیتر، مفاهیم انسان سالم تنها محدود به حوزههای روانشناسی نبوده بلکه در طول تاریخ اندیشمندان حوزههای گوناگون برداشتهایی دربارۀ توصیف انسان سالم و چگونگی رفتار و عملکرد آن داشتهاند. مفاهیم و آموزههای مرتبط با انسان سالم را میتوان در حوزههای فکری نزدیک به روانشناسی مثل روانتحلیلگری، رفتارگرایی، شناختی، انسان گرایی و... یافت. حتی در نظریات فلاسفه و علمای اخلاق همچون افلاطون، ارسطو و ابنسینا و همچنین در اندیشههای ادیان و مذاهب، فلسفههای سیاسی و اجتماعی و نیز رگههایی از روانشناسی انسان سالم و دیدگاههای مربوط به آن یافت میشود.
تعاریفی که روانشناسان غرب از سلامت و بهداشت روانی دارند تنها به ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی پرداخته و از معنویت که مهمترین بعد وجودی انسان است غفلت شده است. از اینرو در این تحقیق تلاش شده است تا به بررسی ویژگیهای انسان سالم از نگاه جامع نگر اسلامی در منابع اصیل آن یعنی قرآن و نهجالبلاغه پرداخته شود. در این پژوهش برای شناخت انسان سالم از منظر قرآن و نهجالبلاغه، به بررسی صفات پسندیدهای که مورد مدح و ستایش قرار گرفته بود، پرداخته و این صفات در دو دستۀ صفات نفسانی هدایتگر و صفات نفسانی عملکننده و کارگزار دسته بندی شد.
صفات هدایتگر، برخی از صفات نفسانی هستند که در سیر اخلاقی انسان نقش هدایتگری دارند این صفات نفسانی، روشنگر راه قوای تاثیر گذار در انسان بوده و شامل «ایمان»، «علم» و «حکمت» هستند. صفات نفسانی عمل کننده و کارگزار، به آن دسته از صفات انسان گفته میشود که در سایۀ هدایتگری صفات هدایتگر تحقق مییابند و آثار خاصی را نیز در حوزۀ رفتار در پی دارند. پس از آن صفات نفسانی کارگزار در سه بعد ارتباطی انسان که شامل ارتباط انسان با خداوند، خود و دیگران است، مورد بررسی قرار گرفته است.
کلیدواژگان : انسان، سلامت روان، انسان سالم