به هر حال، بر پايه توقيفي و محدود نبودن نامها و صفات قرآن ، آنچه از نهاوندي و شيذله نقل نموديم که آنان 55 نام از خود قرآن، برايش بر ميشمارند، از باب حصر نيست.
نکته
قرآن، خود، از کتاب تورات موسي( به قرآن (حجر: آيه 91) و فرقان (بقره: آيه 53) و هدي (آل عمران: آيه 4) و برخي ديگر از نامهاي قرآن، ياد کرده و همين طور، از قرآن و کتابهاي ابراهيم و موسي و احياناً کتابهاي ديگر پيامبران پيشين، به صُحُف تعبير نموده است. بر اين اساس، بُعدي ندارد که در برخي روايات، نامهاي تورات (ر.ک : سنن الدارمي : ج 2 ص 434) و انجيل (ر.ک : المعجم الکبير : ج 10 ص 89 ح 10046؛ الفردوس : ج 2 ص 400 ح 3779؛ کنز العمّال : ج 11 ص 401) و زبور نيز بر قرآن اطلاق شده باشد.
با اين حال، هم براي پرهيز از اشتباه و هم بدين جهت که اين سه کتاب در طي قرون، دستخوش گونههاي متعدّدي از تحريف شدهاند، امروزه اطلاق اين نامها را بر قرآن، توصيه نميتوان کرد؛ زيرا علاوه بر احتمال التباس، بسا نوعي تنقيص و اهانت به قرآن تلقّي گردد و روا نباشد.
5. نامها و صفات برشمرده در اين جُستار
در اين پژوهش، 73 نام از نامها و صفات قرآن را از خود قرآن برشمرديم. بهعلاوه، چهارده عنوان را نيز، از احاديث به صورت مستقل استخراج کرديم و مجموعهاي از نامها و صفات را نيز به صورت جمعي، از متون برخي احاديث استخراج کرديم.
با شمارش نامهاي مذکور در روايات و انضمام آنها به شمار نامهاي منقول از خود قرآن، شمار نامها و صفات قرآن، بسي فراتر از اين رقم خواهد بود؛ ولي نه تنها اين شمارش را نيز از باب حصر و استقصا نميدانيم، بلکه همان گونه که پيشتر نيز بيان شد، بر اين عقيدهايم که اسما و صفات قرآن، منحصر در نامهايي نيست که به صورت جمعي يا پراکنده، در قرآن و احاديث برشمرده شده.
اينک نامها و اوصاف قرآن را در چهار قسمت ميآوريم: نام اصلي، نامهاي ملحق يا صفات غالبي، ساير صفات مذکور در قرآن، ديگر صفات مذکور در احاديث:
نام اصلي
1. القرآن. (الرحمن: آيه 2).
گفتيم که نام اصلي قرآن، يکي بيش نيست که البتّه گاهي با صفات غالبي يا نامهاي ملحق، ترکيب ميشود.