بهشتي صد درجه
پيامبر اکرم( در تصويري عجيب، مراتب و درجات مختلف بهشت را اينچنين ترسيم مينمايد:
بهشت، صد درجه (و مرتبه) دارد که فاصله ميان هر يک از درجات آن، همچون فاصله آسمان و زمين است. بالاترين درجه آن، فردوس است که از آن جا، نهرهاي چهارگانه بهشت ميجوشد. پس اگر از خدا درخواستي داريد، از او فردوس را طلب نماييد.۱
درختي شگفت
در تصويري ديگر، از درختي بهشتي ياد شده که نه تنها قابل مقايسه با درختان دنيا نيست، بلکه حتي درک حقيقت آن نيز از افق فکر انسان، و از دايره انديشه و تصور و خيال و وهم ساکنان دنيا، بيرون است.
به اين تابلوي جذّاب و خيرهکننده بنگريد:
در بهشت، درختي است که بالايش زيور آلات ميرويد و از پايين آن اسبهايي بالدار سياه و سفيد، زين شده و لجام خورده، که فضولاتي ندارند و اولياء خدا سوار بر آن شده و هر کجا بخواهند، آنها را خواهد برد.
کساني که مرتبهاي پايينتر از آنها دارند، ميپرسند: پروردگارا! چه يچز اينگونه بندگانت را به چنين مقامي نائل نمود. خداي متعال ميفرمايد: آنان شبها به تهجّد بر ميخواستند و روزها را روزه ميداشتند، با دشمنان خدا به جهاد برميخواستند و ترسي به دل راه نميدادند، و انفاق و بخل نميورزيدند. ۲
و در صحنهاي ديگر، از درخت بهشتي ديگري ياد شده است که از سايه گستردهاش ميتوان به عظمت و شکوه و جلال آن پي برد:
در بهشت درختي است که فرد سواره در سايه آن صد سال (راه را) ميپيمايد، اما باز هم خاتمه نمييابد. ۳
1.. «الجنة مائة درجه، ما بين کل درجتين کما بين السماء و الارض. الفردوس اعلاها درجه، منها تفجر انهار الجنة الاربعة، فاذا سألتم الله فاسألوه الفردوس» (بحار الانوار: ج ۸ ص ۸۹).
2.. «إن في الجنّة لشجرة تخرج من اعلاها الحلل و من اسفلها خيل بلق مسرجه ملجمه ذوات اجنحة لا تروث و لا تبول فيرکبها اولياء الله فتطير بهم في الجنّة حيث شاءوا. فيقول الذين أسفل منهم: يا ربنا ما بلغ بعبادک هذه الکرامه؟ فيقول الله جل جلاله: انّهم کانوا يقومون الليل و لا ينامون و يصومون النهار و لا يأکلون و يجاهدون العدو و لا يجبنون و يتصدقون و لا يبخلون» (وسائل الشيعة: ج ۱۰ ص ۴۰۲ ؛ بحار الانوار: ج ۸ ص ۱۱۸ و ج ۱۴ ص ۱۳۹ و ج ۹۷، ص ۸ ؛ و با اندکي تفاوت در کنز العمال: ج ۱۵ ص ۸۷۰).
3.. «إنّ في الجنة لشجرة يسير الراکب في ظلّها مائة عام لا يقطعها» (صحيح بخاري: ج ۴ ص ۸۷؛ صحيح مسلم: ج ۸ ص ۱۴۴؛ سنن الترمذي: ج ۴ ص ۷۹؛ وسائل الشيعة: ج ۱ ص ۲۴).