طبقات الأصحاب، در موضوع تاريخ است. نويسنده، سپس آرا و نظريات او را در عقايد و سياست، بر مي‌شمرد و به اعتقاد او به اجتهاد، و نيز روش عقلي و نقلي او در مباحث حديثي اشاره مي‌کند.
«بين أبي طاهر السَلَفي و شيوخ الحديث في المغرب» (ش 2 ص 103 ـ 126)، مقاله‌اي ديگر در شخصيت‌شناسي است که به قلم آقاي سعيد اعراب، نگاشته شده است. ابو طاهر (478 ـ 530 ق)، از عالمان اصفهان است که سفرهاي متعدّدي براي تحصيل علم به بغداد، کوفه، مکه، مدينه و ... انجام داد و در نهايت، اسکندريه را به عنوان محلّ زندگي برگزيد. مؤلّف، اين مقاله به اختصار به بررسي فعّاليت‌هاي علمي وي، مشايخ و شيوه نقل او در حديث، پرداخته است. البته ابو طاهر، داراي تأليفات متعدّدي است که در اين مقاله، به طور جداگانه به آنها اشاره نشده است. ^۱ بنا بر آنچه در مقاله آمده، ابو طاهر، احاديث را با سند کامل و ذکر محلّ نقل روايت، همراه با اطّلاعات کامل نام و موطن راوي و ارائه تفسير از روايات و نيز ارزش‌گذاري آنها، نقل مي‌نموده است. مقاله با ارائه نمونه‌هايي از روايات ابو طاهر و مکاتبات او با ابو الفضل عياض ^۲ به پايان مي‌رسد.
آقاي عبد الهادي الحسيسن، در مقاله «أبو الحسن بن القطّان المغربي، المحدّث الناقد» (ش 4 ص 65 ـ 90)، قرن ششم هجري را دوران شکوفايي و به بار نشستن درخت دانش و تفکّر در مغرب مي‌داند و ابن قطّان را محدّثي بزرگ و اهل نقد، معرّفي مي‌نمايد که در صدر اين جريان، قرار داشت. نام کامل او ابو الحسن علي بن محمّد بن عبد الملک است ^۳ . وي در سال 565 ق، در فاس متولّد شد و به سال 628 ق، در سِجِلماسه، درگذشت. در اين مقاله، به سيزده تن از اساتيد، پنج نفر از شاگردان و پانزده مورد از نگاشته‌هاي او اشاره شده که مهم‌ترين آنها بيان الوهم و الإيهام است.
دکتر سعيد اعراب، در مقاله «ابن الآبار المحدّث» (ش 3 ص 35 ـ 52) مي‌کوشد از زاويه يک محدّث، به ابن آبار (595 ـ 658 ق) بنگرد. وي، يکي ديگر از عالمان مغرب است که کتاب‌هاي حديثي متعدّدي را روايت نموده است . اين مقاله به نکته‌سنجي‌هاي او در نقل حديث و راويان آن، اهتمام او به نقل روايات عالي السند و نقدهاي وي بر راويان و روايات، اشاره کرده است. از ابن آبار، هشت اثر در زمينه علوم حديث، باقي مانده که از ميان آنها مي‌توان به شرح او بر صحيح البخاري، اشاره کرد.
از ديگر مقالات اين بخش، مقاله «شخصية السيوطي من خلال کتابه الإتقان في علوم القرآن» (ش 11 ص 11 ـ 22)، از دکتر محمّد فاروق نبهان است که به سيوطي (849 ـ 911 ق )، يکي از