مجلّة دار الحديث الحسنية - صفحه 172

پُرکارترين و نام آشناترين دانشمندان اهل سنّت و کتاب الإتقان او، اختصاص دارد. مؤلّف، ابتدا اوّلين اثر در علوم قرآن (الهادي، اثر ابن مرزبان) و آثار بعدي تا زمان سيوطي را بر مي‌شمرد و سپس به چگونگي شکل‌گيري الإتقان، همراه با بيان مصادر نقلي، لغوي، بلاغي و ... آن (با ذکر نمونه‌ها) مي‌پردازد. مؤلّف، ضمن برشمردن تأليفات سيوطي در زمينه علوم قرآن، از جمله: الدرّ المنثور، ترجمان القرآن، مجمع البحرين و معترک الأقران في إعجاز القرآن، به اجمال به مقايسه بين الإتقان و البرهان زرکشي پرداخته و به برخي از ويژگي‌ها و امتيازات الإتقان، از جمله برخورداري از مقدّمه‌اي فخيم، معرّفي منابع هر موضوع در آغاز بحث، روشن بودن روش سيوطي در تلخيص کتاب‌هاي ديگر و توانايي او در نقل نظريات دانشمندان، اشاره مي‌کند.
در مقاله «العلاّمة علي بن سليمان الدمنتي و إسهاماته في الدراسات الحديثية» (ش 10 ص 369 ـ 422)، نويسنده آن، آقاي عمر لشکر، يکي از بزرگ‌ترين دانشمندان کشور مغرب، يعني علاّمه دمنتي (1234 ـ 1303 ق) و آثار او را معرّفي کرده است.
نويسنده، در اين مقاله، از اساتيد برجسته و شاگردان مهم دمنتي، ياد کرده است. او داراي تأليفات متعدّدي بوده که شمار آنها به 47 مورد مي‌رسد و بخش قابل توجّهي از آنها به مباحث حديثي اختصاص دارد که از جمله آنهاست: روح التوشيح علي صحيح البخاري و شي الديباج علي صحيح مسلم بن حجاج. در کنار اين تأليفات، دمنتي بيش از شصت اثر حديثي را از اساتيد خويش، گزارش کرده است.
مقاله، در ادامه به شيوه تدريس او که در زمان خويش به دليل سرعت آن، مشهور و نيز شگفت‌انگيز بوده، پرداخته و جايگاه بلند دمنتي را در بين دانشمندان آن ديار، از جمله علاّمه کتّاني، باز مي‌گويد.
نويسنده مقاله «المحدّثون المغاربة في موسوعتي ميزان الإعتدال للذّهبي و لسانه لإبن حجر» (ش 5 ص 7 ـ 32)، آقاي سعيد اعراب است. وي در اين مقاله، نام پانزده نفر از محدّثان مغربي را که در دو کتاب ميزان الأعتدال و لسان الميزان آمده، استخراج کرده و در مورد هر يک، توضيحاتي ارائه نموده است. درباره برخي از اين افراد، اتّهاماتي مطرح شده که نويسنده، کوشيده است تا حدّ امکان، به رفع و يا توجيه آنها بپردازد.

بخش دوم: روش‌شناسي

عنوان مقالات مرتبط با اين موضوع، از اين قرارند:
ـ المنهج النقلي لعلماء الحديث
ـ إختلاف الحديث للإمام الشافعي (م 204 ق) و مهنجه في درء التعارض
ـ ابن الفرضي (م 403 ق)، ناقداً لرواة الحديث
ـ تفسير أبي السعود (م 982 ق)، طريقته في العمل بالرّواية و ....

صفحه از 176