کتاب‌هايي را تدوين کنند. بعضي از اين کتاب‌ها ده‌ها سال پيش از غيبت امام عصر( نگاشته شده است. شيخ صدوق (م 381 ق) مي‌گويد:
ائمّه( از غيبت او قائم(() خبر داده و غيبت را براي شيعيانشان توضيح داده‌اند. اين مطلب، در رواياتي که از ايشان نقل شده و در رساله‌هايي که از آنها باقي مانده و در کتاب‌هايي که حدود دويست سال پيش از وقوع غيبت، هيچ يک از پيروان امامان از اين موضوع، غفلت نکرده و در بسياري از کتب و روايات و مصنّفات خود، آنها را ذکر کرده‌اند و اينها همان کتبي است که به «اُصول» معروف است و نزد پيروان آل محمّد، از قريب دويست سال پيش از غيبت، به تدريج، تدوين گرديده و محفوظ مانده است و من، اخبار مُسنَدي که درباره غيبت است، از آن اصول، استخراج کرده و در اين کتاب آورده‌ام. (کمال الدين و تمام النعمة: ترجمه: منصور پهلوان: ج 1 ص 39 و 40).
همچنين سيد ابن طاووس (م 664 ق)، در کشف المَحَجَّة لثمرة المُهجَة، خطاب به فرزندش مي‌نويسد:
غيبت مولاي ما، شگفتي موافق و مخالف را برانگيخته است... اگر به کتب شيعه در زمينه غيبت (مانند کتب نعماني و ابن بابويه و... کتاب‌هايي که در کتاب طرائف ^۱ نام برده‌ام)، غ مراجعه کني، درمي‌يابي که همه آنها يا بيشتر آنها پيش از تولّد مهدي( خبر داده‌اند که او غيبت خواهد کرد (کشف المحجّة لثمرة المهجة: ص 53).
از مجموع اين گونه گزارش‌ها ـ که معمولاً از کساني است که خود با تأليفات علمي کاملاً آشنا بوده‌اند ـ ، مي‌توان نتيجه گرفت که نه تنها بسياري از کتاب‌هاي درباره غيبت به دست ما نرسيده است؛ بلکه حتّي تاريخ، در ذکر نام آنها نيز کوتاهي کرده است.

گستره زماني غيبت‌نگاري

دانستيم که غيبت‌نگاري پيش از ميلاد امام مهدي( نيز در ميان شيعيان، وجود داشته است؛ امّا بايد دانست که بخش قابل توجّهي از کتاب‌هاي مربوط به غيبت که در اواخر قرن دوم نگاشته شده، مربوط به واقفي‌هاست. فهرست‌نگاران، هفت کتاب با نام «الغيبة» به واقفي‌ها نسبت داده‌اند. رواج غيبت‌نگاري در ميان شيعيان اماميه، بيشتر مربوط به سال‌هاي پاياني قرن سوم و آغاز قرن چهارم است. در اين دوران ـ که هم‌زمان با دوره غيبت صغرا و شروع غيبت کبراست ـ ، کتاب‌هاي متعدّدي با موضوع «الغيبة» نگارش يافت. بعد از اين دوران، در قرن پنجم، در ميان نگارش‌هاي حديثي، غيبت‌نگاري‌هاي متعدّد به چشم مي‌خورد.