1. اللّه ، الف و لام به اضافه إله است كه همزه إله حذف شده است، و إله از ماده ألَهَ (به فتح لام) يَألَه، به معناى عَبَدَ يَعْبُدُ اخذ شده و بر وزن فِعال به معناى مفعول است؛ مثل كتاب به معناى مكتوب. بر اين اساس، اللّه به معناى معبود و شخصى كه مورد عبادت و پرستش قرار مى گيرد، خواهد بود.
اين نظر از سوى سيبويه، فيّومى، خليل، جوهرى، فارس بن زكريا، ابن منظور و ابن انبارى مورد تأييد قرار گرفته است. 1 از امام على عليه السلام ، امام باقر و امام حسن عسكرى عليهماالسلام نيز احاديثى در اثبات اين معنا نقل شده است 2 كه متن برخى از آنها در ادامه نقل مى شود.
2. اللّه ، الف و لام به اضافه لاه است و لاه از لاهَ يَليه ليهاً، به معناى تستّر و پوشيدگى، مشتق شده است. بر طبق اين ريشه، معناى اللّه ، موجود مستور از قواى ادراكى مخلوقات است.
اين نظر را سيبويه و فارس بن زكريا تأييد كرده و برخى ديگر از لغويان نيز آن را نقل كرده اند. 3
امام على عليه السلام در مقام بيان معناى اللّه ، به معناى مذكور اشاره كرده، مى فرمايند:
«اللّه هو المستور عن درك الابصار و المحجوب عن الاوهام و الخطرات 4 ؛ اللّه ،
1.المصباح المنير، ص ۱۹ ـ ۱۲۰؛ ترتيب كتاب العين، ج ۱، ص ۹۸؛ الصحاح، ج ۶، ص ۲۲۲۳؛ معجم مقاييس اللغه، ج ۱، ص ۱۲۷؛ لسان العرب، ج ۱، ص ۱۸۸ ـ ۱۸۹؛ البيان في غريب اعراب القرآن، ابن الانبارى، قم، انتشارات هجرت، ج ۱، ص ۳۲.
2.توحيد صدوق، ص ۸۹، ح ۲ و ص ۲۳۰ ـ ۲۳۱، ح ۵.
3.الصحاح، ج ۶، ص ۲۲۴۸؛ معجم مقاييس اللغه، ج ۵، ص ۲۲۷؛ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۳۶۷ ـ ۳۶۸؛ البيان في غريب اعراب القرآن، ج ۱، ص ۳۳.
4.توحيد صدوق، ص ۸۹ ، ح ۲.
