آموزه هاي حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسني (ع) - صفحه 143

امّا دو معنايى كه درباره خدا ثابت و صادق است، يكى «واحد» به اين معنا است كه در ميان اشيا شبيهى نداشته باشد كه پروردگار ما چنين است.
معناى ديگر «واحد» اين گفته است كه خداوند احدى المعنى است، و مقصود اين است كه خداوند در خارج و در عقل و وهم قابل تقسيم نيست كه پروردگار ما چنين است.
بنابراين هر دو كلمه بر يگانگى و انفراد خدا دلالت مى كنند، با اين تفاوت كه شدّت و تأكيد «آحد» در يگانگى خدا بيشتر است.
امام باقر عليه السلام در اين باره مى فرمايند: «الأحد و الواحد بمعنى واحد، و هو المتفرد الذى لا نظير له، و التوحيد الاقرار بالوحده و هو الانفراد۱؛«آحد و واحد به يك معنا است و آن يگانه اى است كه نظير ندارد، و توحيد يعنى اقرار به وحدت كه همان يگانگى است».
جوهرى و فيومى از لغت شناسان معروف نيز واحد و آحد را به يك معنا مى دانند و تصريح مى كنند: «آحد بمعنى الواحد»، «الواحد و هو الآحد». ۲
البته در مقام استعمال، تفاوتهايى ميان اين دو صفت وجود دارد؛ به گونه اى كه در برخى موارد تنها يكى از اين دو اسم به كار مى رود؛ مثلاً «أحد» در مقام توصيف غير خدا استعمال نشده است. «آحد عشر» به كار مى رود، ولى «واحد عشر» به كار نرفته است. «ما آتانى منهم آحد» گفته شده، ولى «ما آتانى منهم واحد» گفته نمى شود. ۳

1.توحيد صدوق، ص ۹۰.

2.الصحاح و المصباح المنير، ماده «وحد».

3.ر.ك: لسان العرب، ماده «وحد».

صفحه از 160