آموزه هاي حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسني (ع) - صفحه 151

احاديث آمده است كه نبى كسى است كه پيام را در خواب مى بيند و پيام را به صورت صدايى مى شنود، ولى فرشته وحى را نمى بيند؛ امّا رسول غير از اينكه خواب مى بيند و صدا را مى شنود، فرشته وحى را هم مى بيند. ۱
در اين حديث هم رسول اخص از نبى است و از امتياز رؤيت فرشته وحى برخوردار است. امّا تفاوتى كه در معنى لغوى نبى و رسول ذكر شد، در اين گونه احاديث به چشم نمى خورد. در برخى آيات قرآن، مأموريت ابلاغ به ديگران هم به نبى و هم به رسول نسبت داده شده است. ۲
قرآن كريم در مورد رسالت و خاتميت نبوت پيامبر اسلام مى فرمايد:
«ما كانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَ لكِنْ رَسُولَ اللّهِ وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ»۳ ؛ «محمّد پدر هيچ يك از مردان شما نيست، وى رسول خدا و خاتم پيامبران است». در مجمع البيان آمده است: تنها عاصم «خاتم» را به فتح تاء قرائت كرده و بقيه قاريان آن را به كسر تاء قرائت كرده اند. ۴ امّا بايد توجه داشت كه خواه خاتم النبيين را به فتحه قرائت كنيم و خواه به كسره، هر دو به معناى آخرين پيامبر بودن است. در لسان العرب آمده است: «ختام القوم» و «خاتِم القوم» و خاتَم القوم» همگى به معناى «آخر القوم» است. ۵
«و أقول أنّ الامام و الخليفة و ولىّ الأمر بعده أمير المؤمنين على بن أبى طالب عليه السلام ثمّ الحسن، ثم الحسين، ثم علىّ بن الحسين، ثم محمّد بن على، ثمّ جعفر بن محمّد، ثم موسى ابن جعفر، ثم علىّ بن موسى، ثم محمّد بن على، ثم انت يا مولاى! فقال على عليه السلام : و من بعدى الحسن ابنى، فكيف للنّاس بالخلف من بعده؟ قال: قلت: و كيف

1.ر.ك: كافى، ج ۱، ص ۱۷۶.

2.ر.ك: سوره حج (۲۲)، آيه ۵۲ و سوره بقره (۲)، آيه ۲۱۳.

3.سوره احزاب (۳۳)، آيه ۴۰.

4.مجمع البيان، ج ۸، ص ۵۶۲.

5.لسان العرب، ماده ختم.

صفحه از 160