آموزه هاي حديث عرض دين حضرت عبدالعظيم حسني (ع) - صفحه 153

منصوص باشد. ازاين رو، دراحاديث متعددى ۱ كه از پيامبراكرم وائمه عليهم السلام نقل شده است، ازجمله حديث عرض دين عبدالعظيم، به نامهاى امامان دوازده گانه تصريح شده است.
دومين ويژگى مذكور براى امامان، «خلافت» است. خليفه در لغت به معناى جانشين است و به معناى حاكم و سلطان نيز به كار مى رود. ۲
امام خليفه پيامبر است و چون پيامبر خليفه خداست، لذا مى توان گفت امام خليفه خدا نيز هست. امام رضا عليه السلام مى فرمايند: «انّ الامامة خلافة اللّه و خلافة الرسول۳؛همانا امامت، خلافت خدا و خلافت رسول است».
حكومت و سرپرستى امور مردم فقط از آنِ خداوند است. در قرآن آمده است: «فَتَعالَى اللّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ»۴ ؛ «خدا پادشاه به حق است» و «إِنِ الْحُكْمُ إِلاّ لِلّهِ»۵ ؛ «حكم فقط از آنِ خدا است».
دليل سخن فوق آن است كه كسى كه چيزى را پديد مى آورد، مالك آن مى شود و مالك هر چيزى حاكم بر آن چيز خواهد بود. بنابراين چون خداوند خالق و مالك جهان و آدميان است، همو است كه حق قانونگذارى و حكومت بر انسانها را دارد. از سوى ديگر مالك و حاكم يك چيز مى تواند مالكيت و حاكميت خويش را به ديگرى بدهد و او را جانشين خود در حاكميت قرار دهد. خداوند نيز چنين كارى كرده و پيامبر را جانشين خود، در برخى امور از جمله حاكميت و رهبرى مردم، قرار داده و پس از پيامبر، امام از اين منصب برخوردار خواهد بود. به اين اعتبار، به امام خليفه گفته مى شود، چون جانشين خدا در سرپرستى مردم و حكومت بر آنها است.

1.ر.ك: منتخب الاثر، ص ۹۷.

2.ر.ك: النهاية؛ المصباح المنير؛ لسان العرب، ماده «خلف».

3.كافى، ج ۱، ص ۲۰۰.

4.سوره مؤمنون (۲۳)، آيه ۱۱۶.

5.سوره يوسف (۱۲)، آيه ۶۷.

صفحه از 160