پيشينه عرض دين و حديث - صفحه 214

و بدين سبب است كه ائمه در ردّ غلات، كه آنها را ربّ جهان مى شمردند، مى فرمايند: «انا عبيد مربوبون». ۱
سخن جناب عبدالعظيم حسنى در انحصار ربوبيت تمامى اشيا به خداوند تبارك و تعالى، نيز اشاره به همين معنا و آن عقيده است.
امامت و خلافت بلافصل: حضرت عبدالعظيم حسنى پس از اقرار به توحيد و نبوت نبىّ خاتم در باره امامت امام على عليه السلام مى گويد: «و اقول: إن الامام والخليفة و ولى الأمر من بعده اميرالمؤمنين على بن ابى طالب». او در اين سخن، امام على عليه السلام را با چهار وصف معرفي نموده و ايشان را خليفه بلافصل پيامبر صلى الله عليه و آله خوانده است. امامت، يعنى «رئاسة عامّه في امور الدين والدنيا» ۲ كه استمرار وظيفه نبوت است. عنوان «امام»، به جايگاه ويژه امام على پس از پيامبر اشاره دارد كه قابل غصب شدن هم نيست. كسانى كه جامعه اسلامى را از خلافت و حكومت امام على عليه السلام محروم ساختند و غاصب خلافت شدند، نمى توانند جايگاه ايشان را به عنوان «امام» تصاحب كنند. امامت، شئون مختلفى دارد كه يكى از آنها در اختيار گرفتن قدرت و حكومت مى باشد. اگر خلافت و حكومت در جايگاه اصلى و حقيقى خود قرار نگيرد امام، امام خواهد بود، بدون آنكه در ظاهر زمام حكومت را در دست داشته باشد.
جانشينى امام على عليه السلام و ولى امر بودن ايشان نيز از مميزات شيعه است. ولايت امر در كلام جناب عبدالعظيم حسنى اشاره به آيه قرآن «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ و وَالَّذِينَ ءَامَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَهُمْ رَ كِعُونَ»۳ و همچنين حادثه عظيم غدير دارد كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در حضور تعداد بسيارى از حجاج، در روز 18 ذيحجه

1.خصال، ص ۶۱۴.

2.شيخ مفيد، النكت الاعتقاديه، ص ۳۹؛ المواقف، ص ۳۴۵.

3.سوره مائده (۵)، آيه ۵۵.

صفحه از 244