پيشينه عرض دين و حديث - صفحه 243

گزارشهاى روايى موجب پديد آمدن اين اشكال شده و در برخى موارد نيز نقل ناقص و عدم توجه به قرائن موجب توهم تعارض شده است. به اين چند نمونه بنگريد:
ـ قصر و اتمام در حرمين: على بن مهزيار مى گويد: به امام جواد عليه السلام نوشتم: روايت از پدران شما درباره تمام يا شكسته خواندن نماز در مكه و مدينه، متفاوت است. بعضى از آنها دستور به اتمام نماز ـ حتّى اگر به اندازه يك نماز در آنجا اقامت شود ـ داده اند و بعضى ديگر گفته اند: مادامى كه قصد اقامه ده روز نكرده است نماز را شكسته بخواند. من هميشه نماز را در اين دو جايگاه ، تمام مى خواندم، تا هنگامى كه براى حج امسال آمدم و فقهاى شيعه به من گفتند كه مادامى كه قصد اقامه ده روز نكرده ام، بايد نماز را شكسته بخوانم و در نتيجه من نيز نمازهايم را شكسته خواندم و بدين سبب دل چركين گشتم و مى خواهم نظر شما را بدانم. امام در پاسخ نوشت: خدا تو را رحمت كند! تو كه فضيلت نماز در مكه و مدينه را نسبت به بقيه مكانها مى دانى، براى تو اين گونه مى پسندم كه هرگاه وارد اين شهر گشتى نماز شكسته نخوانى و در آن دو شهر زيادتر نماز بخوانى.
على بن مهزيار مى گويد: بعد از دو سال به حضرت گفتم كه من براى شما اين گونه نوشتم و شما اين گونه جواب داديد. حضرت تأييد كردند و من پرسيدم: مقصود شما از حرمين چيست (آيا مسجد الحرام و مسجد النبى است يا شهر مكه و مدينه و...) و حضرت فرمود: مقصود، مكه و مدينه است. ۱
ـ نافله فجر: على بن مهزيار مى گويد: در نامه عبداللّه بن محمّد به امام هادى عليه السلام خواندم: اصحاب ما و علماى شيعه در گزارشهاى خود از امام صادق عليه السلام در رابطه با دو ركعت نماز فجر [نماز نافله صبح] در سفر اختلاف دارند: بعضى روايت كرده اند كه آن را سواره و در كجاوه بخوان! و برخى ديگر روايت كرده اند كه آن را فقط بر زمين

1.كافى، ج ۴، ص ۵۲۵، ح ۸؛ تهذيب الأحكام، ج ۵، ص ۴۲۸، ح ۱۳۳.

صفحه از 244