پيشينه عرض دين و حديث - صفحه 244

بخوان (نه سواره)! وامام عليه السلام در پاسخ نگاشت: مى توانى به هر يك كه خواستى عمل كنى. ۱
ـ كفاره روزه ماه رمضان: عبدالسلام بن صالح هروى مى گويد: به امام رضا عليه السلام عرض كردم:از پدران شمابراى ما روايت شده است كه هركس در ماه رمضان آميزش كند و يا روزه خودرا افطاركند بايد سه كفاره (كفاره جمع) دهد وهمچينين ازآنان روايت شده است كه در همين مسئله فرموده اند يك كفاره بايد بدهد؛ كدام يك از اين دو گروه روايت را اخذ كنيم؟
حضرت فرمود: هر دو را اخذ و عمل كنيد. اگر كسى آميزش حرام كرده و يا با حرام افطار كند، بايد سه كفاره بدهد: بنده اى آزاد كند و دو ماه متوالى روزه بدارد و شصت مسكين را اطعام كند و روزه اصلى خود را نيز قضا نمايد؛ ولى اگر با حلال خود آميزش كند و يا با حلال افطار كند، يك كفاره همراه با قضاى روزه افطار شده براى او كافى است، و اگر در حال فراموشى اين عمل را انجام داده است، چيزى بر او نيست. ۲
ـ روايات فطره: ابراهيم بن محمّد همدانى مى گويد: روايات در باب فطريه مختلف بود. بدين سبب براى امام هادى عليه السلام نامه اى نوشتم و از اين موضوع پرسيدم. امام نوشت: فطريه، يك صاع (سه كيلو) از خوراك عادى محل زندگانى تو مى باشد. ۳
بررسى مباحث و مصاديق عرضه و اصطياد مبانى از آنها فرصتى دراز دامن تر مى خواهد كه در وسع اين نوشتار نيست. براى اطلاع از نمونه هاى ديگر ، مطالعه كتاب معانى الاخبار، نوشته شيخ صدوق، مفيد است. جناب عبدالهادى مسعودى نيز نمونه هاى ديگرى را در مقاله «عرضه حديث» آورده است. ۴

فهرست

1.تهذيب الأحكام، ج ۳، ص ۲۲۸، ح ۹۲.

2.من لايحضره الفقيه، ج ۳، ص ۳۷۸.

3.تهذيب الأحكام، ج ۴، ص ۷۹، ح ۱.

4.مجله علوم حديث، شماره هاى ۶ و ۹.

صفحه از 244