شميم ولايت - صفحه 258

امام باقر عليه السلام «ماءاً غدقاً» را به «ايمان» تفسير مى كنند ۱ ؛ با اينكه ظاهرِ لفظ، يعنى آب گوارا.
مشابه اين موارد، آيه آخر سوره ملك است كه روايات، «ماء معين» را به حضرت مهدى عليه السلام و در مواردى به علم امام تفسير كرده اند. ۲
2. در آيه شريفه 36 سوره اسراء و همچنين در آيه شريفه «وَ قِفُوهم إنّهم مسؤُلون»۳ ، يعنى: نگاهشان داريد كه آنها مورد بازخواست و پرسش قرار دارند، در روايات وارد شده: چيزى كه از آن پرسش مى شود، «ولايت على عليه السلام و يازده امام معصوم است» ۴ ؛ حتى از روايتى، كه مى فرمايد: «خدا بزرگوارتر و كريم تر است كه از خوراك و نان و آب بپرسد»، انحصار سؤال از ولايت فهميده مى شود.
3. در تفسير اين بخش از آيه 66 سوره نساء «و اگر آنان آنچه را كه بدان پند داده مى شوند به كار مى بستند، قطعاً برايشان بهتر و در ثبات قدم ايشان مؤثرتر بود»، حضرت عبدالعظيم، از جابر، از امام باقر عليه السلام تفسيرش را اين چنين نقل مى كند: «هكذا نزلت هذه الآيه؛ «و لَوْ أنّهم فعَلوا ما يُوعَظُون به [في عليٍّ] لكان خيراً لهم»۵ ؛ يعنى: تفسيرش چنين است كه اگر موعظه اى را كه درباره ولايت على عليه السلام است به كار مى بستند، برايشان بهتر بود.
اين مضمون با سياق دو آيه بعد نيز بسيار تناسب دارد؛ ولى از نظر ظاهر لفظ «ما يُوعَظون» موعظه و مسائل اخلاقى است، نه امامت و مسائل كلامى.

1.مسند عبدالعظيم حسنى، ح ۱۸ـ۱۹.

2.ر.ك: «على در منظر قرآن و روايات»، مجله پيام حوزه، ش ۲۸ـ۲۹، ص ۳۱ـ۳۲؛ تفسير البرغانى، جزء اوّل، ص ۳۲۹؛ التفسير و المفسّرون، ج ۱، ص ۲۶ـ۲۷.

3.سوره صافات (۳۷)، آيه ۲۴.

4.مسند عبدالعظيم حسنى، ح ۴.

5.مسند عبدالعظيم حسنى، ح ۸؛ الكافى، ج ۱، ص ۴۲۴.

صفحه از 272