پژوهشي در روايات قرآني-تفسيري حضرت عبدالعظيم حسني - صفحه 37

شخص است. ۱
از اصمعى هم نقل شده كه عبارت «اولى لك» در كلام عرب به معناى نزديك شدن به هلاكت است. اين معنا با توجّه به ريشه لغوى آن، يعنى «ولى» است كه قُرب معنا مى دهد. ۲ طبرسى هم همين تفسير را از جُبّائى نقل كرده است. ۳ كاربرد اين واژه در معانى ياد شده، نشان مى دهد كه چنين معناهايى در ميان عربها سابقه داشته و امام عليه السلام بر اساس معناى كاربردى آن در زبان عرب، آيه را تفسير كرده است.
2-2. صدوق از على بن احمد بن محمد بن عمران دقّاق ، از محمد بن هارون صوفى و او از عبيدالله بن موساى رُويانى و وى از عبدالعظيم حسنى نقل كرده است كه ابراهيم بن ابى محمود از امام رضا عليه السلام در تفسير آيه: «وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ * إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ»۴ روايت كرده است كه امام درباره آن گفت: منظور اين است: «مشرقةٌ تَنتَظرُ ثَوابَ رَبِّها؛ ۵ چهره هايى كه در آن روز شاداب هستند ، در انتظار ثواب پروردگار مى باشند .»
واژه «ناظرة» كه نگاه و نظر معنا مى دهد، احتمالاً براى خوانندگان ابهام داشته و پرسش برانگيز بوده است. چگونه مى توان به پروردگار نگاه كرد؟ امام با توجّه به كاربرد واژه «ناضرة» در معناى انتظار، آن را معنا كرده است. در لغت آمده است كه: «نظر الشى ء انتظره» و توضيح داده شده كه گويا شخص نگاه مى كند به وقتى كه منتظر رسيدن آن است. ۶
على بن احمد دقّاق، از مشايخ شيخ صدوق است و وى با ترضّى از او ياد كرده

1.المنجد.

2.همان.

3.الجامع لاحكام القرآن، ج ۱۹، ص ۱۱۵ و ۱۱۶.

4.مجمع البيان، ج ۱۰، ص ۲۰۴.

5.قيامت (۷۵) ، آيه ۲۲ و ۲۳.

6.التوحيد، ص ۱۱۶ ؛ عيون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۰۵ ؛ امالى صدوق، ص ۴۹۴ .

صفحه از 69