پژوهشي در روايات قرآني-تفسيري حضرت عبدالعظيم حسني - صفحه 42

«تفث» در لغت به معناى چرك ناخن و امثال آن است كه از بدن دور مى كنند. ۱ مفسران در تفسير «و لْيَقضوا تَفَثَهُم» موارد متعددى را براى آن ذكر كرده اند. از ذكر اين موارد به دست مى آيد كه «تفث» در يك شى ء خاصى استعمال نشده، بلكه معنايى عام دارد و به مصاديق متعددى قابل انطباق مى باشد. عبارت ياد شده را در چيدن شارب، ناخن، موى زير بغل و ساير موهاى زايد بدن، نيز غبارْروبى و مرتب كردن بدن، هرچه بر مُحرِم حرام است به جز نكاح، به كار برده اند؛ اما حقيقت شرعىِ آن را در جايى دانسته اند كه حج كننده، نحر و يا ذبح كند، حلق نمايد و چركهاى بدنش را بشويد و نظيف شود و لباس بپوشد. در اين صورت، گفته مى شود: ازال التفث. ۲ آن را خروج از احرام نيز معنا كرده اند. ۳ با توجّه به اين معانى، آنچه امام در تفث مطرح كرده، در واقع يكى از مصاديق مبتلا به آن بوده است و نه معناى انحصارى آن.
اين روايت را به دليل ترضى در حق مظفر علوى، حسنه دانسته اند. ۴
6-3. كلينى از احمد بن مهران ، از عبدالعظيم حسنى و او از موسى بن محمد و وى از يونس بن يعقوب از شخصى ديگر (كه نامش را ذكر نكرده است) و او از حضرت باقر عليه السلام درباره آيه: «وَ أَلَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَاءً غَدَقاً»۵ نقل كرده كه امام گفته است : «لأشربنا قلوبهم الإيمان ، و الطريقة هى ولاية على بن أبى طالب و الأوصياء ؛۶ما دل اين افراد را غرق ايمان كرديم و مقصود از «طريقة» در اين آيه ولايت على بن ابى طالب عليه السلام و اوصياى او است» .
در روايت ديگرى با همين سند از حضرت باقر عليه السلام درباره آيه ياد شده نقل كرده اند

1.مفردات الفاظ القرآن، ماده تفث.

2.الجامع لاحكام القرآن، ج ۱۲، ص ۴۹ ـ ۵۰.

3.مجمع البيان، ج ۷، ص ۱۴۶.

4.عدة الرجال، ج ۲، ص ۱۸۹ ـ ۱۹۰.

5.جن (۷۲) ، آيه ۱۶.

6.كافى، ج ۱، ص ۲۲۱ ؛ مناقب آل ابى طالب، ج ۴، ص ۳۳۰ ؛ بحار الانوار، ج ۲۴، ص ۱۰۲.

صفحه از 69