ياد كرده و در ادامه افزوده است: متوسم يعنى ناظر به علامت و «توسّم فيه الخير» يعنى نشانه آن را در خير شناخت. مجلسى هم پس از ذكر نظرات طبرى آورده است: «سبيل»، راه بهشت است و «بسبيل مقيم» به معناى اين است كه شهر لوط راهى آباد بوده كه مردم از آن آمد و شد مى كردند و در آثار آن نظر مى افكندند و از آن عبرت مى گرفتند و آن شهر سدوم بود. وى در ادامه افزوده است: چه بسا بر اساس تأويل چنين شود: «ذلك» اشاره به قرآن است؛ يعنى در قرآن آيات و نشانه هايى براى متوسمين وجود دارد؛ يعنى كسانى كه بطون قرآن را مى شناسند و به امور با نشانه ها و اشارات پى مى برند و اين نشانه ها براى آنان حاصل است؛ به دليل راهى است كه در آنان ثابت مى باشد و از آنها زايل نمى شود و آن امامت است. و يا الهام و القاى روح القدس مى باشد. ۱
«مقيم» به معناى ثابت است؛ يعنى آيات قرآن در راهى ثابت هستند و «السبيل»، راه بهشت است؛ يعنى راهى كه سالك خود را با آن به بهشت مى رساند. «السبيل فينا مقيم»، يعنى راه از ما بيرون نمى رود. ۲
در روايت ديگرى همين معنا از امام صادق عليه السلام نيز رسيده است: «لا يخرجُ منّا اَبَداً.» ۳
از امام على هم نقل شده كه متوسّم، رسول الله است و من پس از او و امامان از نسل من هستند. ۴
8-3. كلينى از احمد بن مهران ، از عبدالعظيم حسنى ، از على بن اسباط ، از ابراهيم بن عبدالحميد و او از زيد شحّام نقل كرده كه گفته است: در شب جمعه اى با امام صادق عليه السلام در راه بوديم كه به من فرمود : شب جمعه است، قرآن بخوان. من هم شروع
1.مرآة العقول، ج ۳، ص ۱ ـ ۲.
2.الوافى، ج ۳، ص ۵۳۹.
3.كافى، ج ۱، ص ۲۱۸.
4.همان.
