كوچ مسافر رى - صفحه 216

سپس صدوق روايت را غريب دانسته و مى گويد :
قال مصنف هذا الكتاب رحمه الله : وهذا حديث غريب لا أعرفه الا من طريق عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى المدفون بالرى في مقابر الشجرة ، وكان مرضياً رضى اللّه عنه .
بديهى است كه اين روايت دلالت بر درك عبدالعظيم حضور حضرت رضا عليه السلام را نمى كند چون عبدالعظيم روايت را از سهل بن سعد نقل كرده و او حديث را از امام رضا عليه السلام شنيده است . چنانچه روايتى نيز عبدالعظيم از هشام بن حكم نقل كرده كه او از امام صادق عليه السلام شنيده است. ۱ پس آيا مى توان گفت : حضرت عبدالعظيم امام صادق عليه السلام را نيز درك كرده است ؟ ! !
بله تنها روايتى كه عبدالعظيم بدون واسطه از امام رضا عليه السلام نقل كرده موعظه نافعه اى است كه مرحوم شيخ مفيد در اختصاص نقل كرده است. لكن آن روايت مرسله است به جهت ارسالش قابل اعتماد نيست گرچه مضمون بسيار بالايى دارد. ۲
از طرفى ديگر ، بعضى چنين گفته اند كه : حضرت عبدالعظيم عليه السلام براى زيارت حضرت رضا عليه السلام به ايران آمد . بنابراين خدمت حضرت نرسيده است . واعظ تهرانى در ابتداى روح و ريحان دهم از كتاب خود جنة النعيم مى گويد :
و بعضى نقل كرده اند : به عزم زيارت مرقد منوّره مطهر حضرت رضا عليه السلام از سرّ من رأى بيرون آمد و به بلاد خراسان متوجه گرديد . چون به شهر رى وارد شد زمانى به جهت زيارت قبر مطهر حضرت حمزة بن موسى بن جعفر عليهماالسلام توقف فرمود ، و امر آن بزرگوار مخفى بود ، و كسى آن جناب را نمى شناخت تا آنكه دوستان و شيعيان در خفاء خدمتش رسيدند ، و اطلاع از حالات حسنه اش پيدا كردند ، و مسائل حلال و حرام خودشان را سؤال نمودند ، و كمال تقرّب آن جناب را به امامين همامين عليهماالسلاميافتند و بر ارادت و خلوص ايشان افزود . پس نگذاردند آن جناب حركت نمايد .

1.درباره اين روايت بنگريد به : اصول كافى، ج ۱، ص ۴۲۴، كتاب الحجة، ح ۶۳ باب فيه نكت ونتف من التنزيل فى الولاية .

2.بنگريد به : الاختصاص، ص ۲۴۷؛ بحار الأنوار، ج ۷۱، ص ۲۳۰، ح ۲۷.

صفحه از 286