منتها تاريخ دقيق نشان نمى دهد ، بلكه ممكن است تاريخى تقريبى دست دهد.
و در مورد حضرت عبدالعظيم عليه السلام كه ما تاريخ تقريبى زيست آن حضرت را مى دانيم شايد اين راه چندان مفيد ننمايد ، ولى جهت بررسى بيشتر افرادى كه از حضرت عبدالعظيم روايت نقل كرده اند و نيز افرادى كه حضرت از آنها حديث شنيده و نقل كرده بيان مى كنيم ، و چه بسا خواننده گرامى ، با تحقيق و تفحّص بيشتر به مطالب تازه تاريخى دست يابد.
راويان از عبدالعظيم حسنى عليه السلام ۱
1. احمد بن ابى عبداللّه برقى ، درگذشته 274 يا 280 ۲ .
2. ابوتراب عبيداللّه بن موسى حارثى رويانى . 3. سهل بن زياد آدمى .
4. احمد بن مهران .
5 . سهل بن جمهور .
6. نوفلى .
در مسند حضرت عبدالعظيم ۳ پانزده راوى و شاگرد براى حضرت بدين گونه
1.بنگريد به : تنقيح المقال، ج ۲، ص ۱۵۷ ـ ۱۵۸ ، و با اختلافاتى در جنة النعيم، ج ۳، ص ۱۸۸ ـ ۱۹۰ ( چاپ محقَّق ) .
2.ذريعه، ج ۷، ص ۱۹۰ . البته در اينكه مراد از برقى احمد است يا محمد اختلاف است . واعظ تهرانى در جنة النعيم، ج ۳، ص ۱۸۹ ـ ۱۹۰ مى گويد : كلام در اين است برقى كدام است : آيا احمد است يا محمد ؟ شيخ طوسى و نجاشى احمد بن خالد را برقى نوشته اند نه پسرش محمد بن احمد را ، و اگر هر دو برقى باشند صحيح است ، و صدوق رحمه الله فرمود : ما كان فيه عن عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى فقد رويته عن محمد بن موسى المتوكل ، عن على بن الحسين السعدآبادى ، عن احمد بن ابى عبداللّه البرقى ، عن عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى ( من لا يحضره الفقيه، ج ۴، ص ۴۶۸ ) . مراد اين است : مرحوم صدوق در طريق روايت خود ضبط احمد فرموده است نه محمد ، و حق همين است .
3.عبد العظيم الحسنى حياته و مسنده ( زندگانى حضرت عبدالعظيم عليه السلام ) ، ص ۲۷۵ .
