بخش دوم:
تاريخ رحلت
براى بررسى تاريخ رحلت حضرت عبدالعظيم عليه السلام ابتدا بدين موضوع مى پردازيم كه آيا حضرتش درك زمان امامت حضرت عسكرى عليه السلام را نموده يا نه ؟ امامت يازدهمين پيشواى شيعه حضرت عسكرى عليه السلام ، پس از شهادت امام هادى عليه السلام به تاريخ جمادى الآخره 254 شروع مى شود و تا شهادت آن حضرت در سامرا به تاريخ 8 ربيع الأول 260 ادامه مى يابد .
پس از اين بررسى و تعيين قول حق ، به ذكر اقوال و بررسى آنها مى پردازيم :
درك زمان عسكرى عليه السلام
بعضى حضرت عبدالعظيم عليه السلام را از اصحاب امام عسكرى عليه السلام برشمرده اند مثلاً : مرحوم ميرداماد متوفاى سال 1040 هجرى در شرعة التسمية ۱ مى گويد :
عبدالعظيم المدفون بمشهد ( بمسجد ) الشجرة بالرى . . وقد أدرك من الأئمة الجواد والهادى والعسكرى عليهم السلام .
البته مستند اصلى اين قول ، مرحوم شيخ طوسى عليه الرحمه است كه در رجال خود ۲ عبدالعظيم را از اصحاب ابى محمد حسن عسكرى عليه السلام دانسته است .
رجالى كبير علامه مامقانى در تنقيح المقال ۳ پس از اينكه از ابن بابويه در ثواب الأعمال حديث فضيلت زيارت حضرت عبدالعظيم عليه السلام از امام هادى عليه السلام را نقل كرده ۴ مى گويد :
1.شرعة التسمية، ص ۴۵ .
2.رجال الشيخ الطوسى، ص ۴۳۳ ؛ نيز بنگريد به : الكلينى والكافى، ص ۱۴۲ .
3.تنقيح المقال، ج ۲، ص ۱۵۷ .
4.حديث را ابن قولويه در كامل الزيارات، ص ۵۳۷ ح ۸۲۸ چنين نقل كرده است : حدثنى على بن الحسين بن موسى بن بابويه ، عن محمد بن يحيى العطار عن بعض أهل الرى قال : دخلت على أبى الحسن العسكرى عليه السلام فقال : « أين كنت ؟ » فقلت : زرت الحسين بن على عليهماالسلام . فقال : « أما لو زرت قبر عبدالعظيم عندكم لكنت كمن زار الحسين عليه السلام » .
