5 . شهيد شاهد مقامات و كرامتى است كه خداوند براى او آماده كرده ، و آن مقامات را با كشته شدن به او مى دهد ^۱ .
اما معناى سوم كه معناى توسّعى شهيد است ، آن افرادى هستند كه در معركه جنگ كشته نشده اند ولى خداوند به آنها ثواب شهيدان را عطا مى كند ، و ذكر اين دسته افراد در احاديث و روايات منقول از پيامبر و اهل بيت عليهم السلام آمده است كه بيان و توضيح همه آنها رساله اى مستقل مى طلبد . لذا در اين مقام فقط بدانچه مرحوم محدث قمى در سفينة البحار ^۲ ذكر كرده و بيان چند حديث ديگر اكتفا مى كنيم . محدث قمى ذيل عنوان « ذكر من كان موته في حكم الشهادة » مى فرمايد :
النبوى صلى الله عليه و آله : « اذا جاء الموتُ طالبَ العلم وهو على هذه الحال مات شهيداً »^۳.الصادقى عليه السلام : « إنّ الميتَ منكم على هذا الأمر شهيد »^۴.الصادقى عليه السلام : « من قُتل دون ماله فهو شهيد »^۵.« جعل الطاعون لهذه الأمة شهادة »^۶.« من قرأ الجحد والتوحيد فى فريضة من الفرائض بعثه اللّه شهيداً »^۷.النبوى صلى الله عليه و آله : « يا أنس ! أكثر من الطهور يزيد اللّه فى عمرك وإن استطعت أن تكون بالليل والنهار على طهارة فافعل ، فإنّك تكون إذا متَّ على طهارة شهيداً »^۸.عن النبى صلى الله عليه و آله : « من نام على الوضوء إن أدركه الموت فى ليله فهو عند اللّه شهيد »^۹.