كوچ مسافر رى - صفحه 256

بنابراين به گفتار برخى ۱ كه گويند : ظاهراً مراد اين است كه به اجل خودش مرد و او را نكشته اند ، بى وجه بنظر مى رسد و نبايد اعتنايى كرد .

زنده بگور كردن !

بلكه از عبارت ابن شهر آشوب چنين بر مى آيد كه حضرت عبدالعظيم عليه السلام را زنده زنده درون قبر جا داده اند كه در تعبيرات عاميانه از آن « زنده به گور » تعبير مى شود .
نگارنده چون تا بحال ، جز اشارات مختصرى در اين باره ۲ ، به تفصيلاتى

1.مانند صاحب منتخب التواريخ، ص ۲۲۱ . البته بنا بر قول صاحب مقاله « آشنايى با حضرت عبدالعظيم و مصادر شرح حال او » ، ولى نگارنده نمى داند مراد از اين منتخب التواريخ كدام كتاب است ؟ ظاهراً مراد كتاب منتخب التواريخ ملا هاشم خراسانى است . نگارنده با مراجعه بدين كتاب مطلب مذكور را نيافت . در منتخب التواريخ خراسانى ص ۶۸۸ ( چاپ انتشارات جاويدان تهران ) مطلب طريحى را نقل كرده و هيچ نظرى نداده است . نصّ گفتار وى چنين است : قيل ممن دفن من الطالبيين حياً عبدالعظيم . . الحسنى ومحمد بن عبداللّه بن الحسن المجتبى ( ع ) . سپس بدون فاصله مى گويد : از روح و ريحان استفاده مى شود كه ايشان در حدود سنه ۲۵۰ از دنيا رحلت فرموده اند .

2.در مسند آقاى عطاردى ، ص ۶۳ مى گويد : در روح و ريحان نوشته : حضرت عبدالعظيم را دشمنانش زنده در زير خاك دفن كردند و او به اجل طبيعى خود از دنيا نرفت . مؤلف اين كتاب مأخذ گفتار خود را ذكر نكرده است و ما در مصادرى كه در دست داشتيم به اين مطلب برنخورديم ، والعلم عند اللّه . نگارنده گويد : مراد از روح و ريحان همان جنة النعيم ملا محمد باقر كجورى معروف به واعظ تهرانى است . البته انصاف آن است كه وى مأخذ گفتار خويش را مشخص كرده وآن منتخب طريحى است ، لكن مأخذى كه طريحى بدان استناد نموده مشخص نكرده است . ضمناً عبارت جنة النعيم را همانگونه كه نقل كرديم چنين بود : وممن دفن من الطالبيين حياً عبدالعظيم الحسنى . سپس عبارت را بدين گونه ترجمه كرده است : از اولاد ابى طالب كسى كه در رى زنده مدفون شد حضرت عبدالعظيم حسنى است . . بنابراين مطلبى كه جناب آقاى عطاردى ذكر فرموده اند گر چه معناى واضحى مى باشد ، ولى عبارت كجورى با آن متفاوت مى باشد ، وچه بسا چنين برداشتى كه آقاى عطاردى نموده ، نتيجه التفات خود وى باشد نه كجورى . در جاى ديگرى نيز وجوه شباهت زيارت سيد الشهداء عليه السلام را به عبدالعظيم نقل كرده ( جنة النعيم، ج ۳، ص ۳۹۰ ) ومى گويد : در صورتى كه تمسّك به قول مرحوم شيخ طريح عليه الرّحمه بجوئيم به آنچه در كتاب منتخب فرموده است : و دفن حيّاً ، كه ظاهر از اين عبارت آن است كه زنده آن جناب را در خاك دفن كردند مى توان گفت : جهت مشابهت همانا شهادت است . . .

صفحه از 286