كوچ مسافر رى - صفحه 260

حضور اهل بيت عليهم السلام را كرده و سپس در اواخر عمر به رى آمده است ، پس قول قيل چه معنايى مى تواند داشته باشد .
بنابراين گر چه مقدارى از عبارت در نقل مذكور نيامده ، ولى مقدار موجود نيز دلالت دارد كه «و قتل» صحيح باشد .
مؤيد واضح اين مطلب كلمه پس از آن است كه فرموده : « ومشهده بها معروف » وكلمه « مشهد » اسم مكان است ، يعنى محل شهادت . بنابراين مراد صاحب « شجره مباركه » آن است كه حضرت عبدالعظيم در رى به شهادت رسيده است ، و محل شهادت وى در رى معروف و مشهور است .
پس از اين گفتار ، با جست وجويى درباره كتاب «الشجرة المباركة» معلوم شد اين كتاب از فخر رازى درگذشته 606 هجرى است ، وآنرا در انساب طالبيان نگاشته است ۱ . وى در صفحه 63 مى گويد :
اعقاب على بن الحسن بن زيد بن الحسن عليه السلام : اما على بن الحسن بن زيد بن الحسن عليه السلام فعقبه من رجل واحد : عبداللّه .
سپس در صفحه 64 ۲ مى گويد :
وأعقب ـ يعنى عبداللّه ـ من رجلين : عبدالعظيم بطبرستان ، وقتل بالرى ، ومشهده بها معروف ومشهور ؛ وأحمد ، له عقب كثير أجمع على صحتهم العلماء إلا البخارى . أما عبدالعظيم فلا أعرف من عقبه إلا ابنه محمد .
بنا برعبارت مذكور، گرچه محتمل است بجاى «وقتل» دراصل نسخه هاى مخطوط «وقيل» بوده تا «بالرى» عطف بر «بطبرستان» باشد ولى اين احتمال بعيداست به چند وجه:
الف ـ ظاهر عبارت اين است كه عبدالعظيم ساكن طبرستان بوده و در رى كشته شده است ، و مشهد وى در رى معروف و مشهور است .

1.كتاب فخر رازى با عنوان «الشجرة المباركة فى انساب الطالبية» تحقيق سيد مهدى رجائى ، توسط كتابخانه حضرت آيه اللّه مرعشى در سال ۱۴۰۹ ه ق بچاپ رسيده است .

2.در مقاله مذكور صفحه ۴۶ درج شده است .

صفحه از 286