را نمى گويد بلكه شهادتى است كه حضرت را در حال زنده بودن ، در تيره خاك سپرده اند .
مگر فقط به گفتار فخر رازى ـ منهاى قول ابن شهر آشوب ـ توجه شود كه فقط مسأله قتل آن حضرت را مطرح كرده وگفته است : « قُتِلَ بالرى » . در اين صورت مقوله بيمارى و شهادت قابل جمع و توجيه است .
بهر حال در ترجيح هر يك از دو قول سابق ، دو بررسى لازم است :
۱. بررسى سندى
۲. بررسى تاريخى و تكيه بر شواهد و قرائن

الف ـ بررسى سندى

مستند قول اول :

مستند قول اول كتابهاى رجالى بيان مى شود :
سند رجال نجاشى چنين بود ^۱ :
قال ابو عبداللّه الحسين بن عبيداللّه ، حدثنا جعفر بن محمد ابوالقاسم ، قال : حدثنا على بن الحسين السعد آبادى ، قال : حدثنا احمد بن محمد بن خالد البرقى قال : كان عبدالعظيم .
در جامع الرواة ^۲ بجاى « جعفر بن محمد ابوالقاسم » « حفص بن احمد ابوالقاسم » ذكر شده و به نقل از نسخه بدلى حفص بن محمد را ثبت كرده است . در معجم رجال الحديث ^۳ مانند آنچه از رجال نجاشى ثبت كرديم مذكور است .

۱. ابوعبداللّه حسين بن عبيداللّه :

وى همان ابن الغضائرى مشهور است كه علامه در خلاصه ^۴ از او تعبير به شيخ الطائفه