كوچ مسافر رى - صفحه 274

كردند كه واجن و يارانش محمد بن ميكال و سپاه را هزيمت كردند . محمد بن ميكال به رى رفت و آنجا را پناهگاه كرد ، واجن و يارانش از دنبال وى برفتند و او را بكشتند و رى را از آن ياران حسن بن زيد كردند . پس از كشته شدن محمد بن ميكال وقتى روز عرفه آن سال رسيد ، احمد بن عيسى و ادريس بن موسى ، هردوان علوى ، در رى قيام كردند و احمد بن عيسى با مردم رى نماز عيد كرد و سوى شخص مورد رضايت از خاندان محمد دعوت كرد و او سوى قزوين رفت » ۱ .
حسن بن زيد در سال 250 به قصبه كلار از آباديهاى سرحدى بين گيلان و طبرستان ( كلاردشت ) آمد و مردم با وى بيعت كردند ، ولقب داعى كبير را به او دادند و به عنوان مؤسس سلسله علويان طبرستان شناخته شد . در تاريخ طبرى آمده است :
« وهم در اين سال نامه محمد بن طاهر آمد با خبر مرد طالبى كه به رى و اطراف آن قيام كرده بود و سپاهيانى كه براى نبرد وى فراهم كرده بود و جنگاورانى كه به مقابله وى فرستاده بود و همينكه او به محمديه رسيده بود ، حسن بن زيد فرار كرده بود و او به هنگامى كه وارد محمديه شده بود ، كسان بر راهها گماشته بود و ياران خويش را فرستاده بود و خدا وى را بر محمد بن جعفر ظفر داده بود كه اسير شده بود بى پيمان و قرار .
كسانى كه از علويان بار دوم پس از اسارت محمد بن جعفر به رى رفته بودند ، احمد بن عيسى بن على بن حسين صغير بن على بن حسين بن ابى طالب بود با ادريس بن عبداللّه بن موسى بن عبداللّه بن حسن بن على بن ابى طالب و همين ادريس بود كه به وقت رفتن حج گزاران قيام كرده بود » ۲ .
حسن بن زيد پس از استيلا بر رويان و چالوس و رى جمعى از دعاة علوى را به عنوان دعوت به اطراف طبرستان و ديلم فرستاد و مردم گروه گروه به او پيوستند . حسن بن زيد در مدت سه سال تمام طبرستان و قسمت مهم ديلم و رى را به تصرف خويش درآورد . در تاريخ طبرى آمده است :

1.ترجمه تاريخ طبرى، ج ۱۴، ص ۶۱۳۹ ـ ۶۱۴۰ .

2.ترجمه تاريخ طبرى، ج ۱۴، ص ۶۱۸۰ .

صفحه از 286