كوچ مسافر رى - صفحه 281

مى توان گفت : به احتمال قوى در سال 249 حضرت عبدالعظيم در رى تشريف داشته اند و ممكن است يكى از كسانى باشند كه زير آوار زلزله رحلت كرده باشند .
البته در سالهاى 241 و 242 نيز در رى زلزله هاى مهيبى رخ داده چنانچه قبلاً به چند سند تاريخى اشاره كرديم ولى قطعاً اين زلزله ها ربطى به تاريخ رحلت آن بزرگوار ندارد چرا كه :
اولاً : در آن تاريخ معلوم نيست حضرت عبدالعظيم در رى تشريف داشته اند بلكه شايد بتوان گفت : قطعاً در آن زمان در رى شرف حضور نداشته اند .
ثانياً : قطعاً تا پس از آن تاريخها حضرت زنده بوده و از محضر امامان بزرگوار بهره برده و سپس به رى منتقل شده است .
ثالثاً : با توجه به اقوالى كه در تاريخ رحلت آن حضرت بين سالهاى 250 تا 254 نقل كرديم ، احتمال سالهاى 241 ـ 242 بسيار بعيد بلكه ناصحيح مى نمايد .
بهرحال احتمال وفات حضرت عبدالعظيم بر اثر وقوع زلزله در مقام هست ، لكن اين احتمال بسيار بعيد مى باشد به چند وجه :
اولاً : نصى بر آن وارد نشده است و صرف احتمال اگر مقرون با قرائن نباشد قابل قبول نيست .
ثانياً : اين احتمال با دو وجه اول كه نص بر آنها داريم منافات كلى دارد . در وجه اول خواب آن شيعه را نقل كرديم كه در رؤيا ديد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند : مردى از اولاد من از « سكة الموالى » جنازه اش حمل مى شود و كنار شجره سيب در باغ عبدالجبار دفن مى شود . عبدالجبار نيز همان خواب را ديده بود ، بقيه عبارت چنين است كه « فمرض عبدالعظيم رحمة اللّه عليه و مات ، فحمل فى ذلك اليوم الى حيث المشهد » ۱ .
در همان نقل چنين است كه عبدالجبار باغش را وقف بر شيعيان و اهل شرف نمود تا اموات خود را در آن دفن كنند .

1.خاتمة المستدرك، ج ۴، ص ۴۰۵ و مصادر ديگر .

صفحه از 286