خيلى دور به نظر مى آيد كه يحيى بن زيد كه به جوزجان مرو شهيد شد، سيف را در نهر رى بشويند. گمان مى كنم كه اشتباه نموده، همين امام زاده يحيى عليه السلام بوده و سيف شهادت او در نهر رى كه فعلاً معروف به نهر لوار است، شسته شده. كه محمّد خوارزم شاه بناى مخالفت با دربار بنى عباس گذاشته و از نفوذ حضرت امام زاده يحيى عليه السلام ، كه كان نقيب النقباء بالرّى و الطبرستان كه از طرف بنى عباس به اين مقام معين شده، وحشت داشته و با سيد جنگ نموده و سيد را در مدرسه اى كه خود سيد بنا نموده شهيد كرده و پس از شهادت سيد، خداوند انتقام خون سيد را از او گرفته و گرفتار حمله چنگيز و خرابى مملكت ايران و مردن او در جزيره آبسكون قرب آمل به خفت و خوارى گرفتار شده كه در تاريخ دارد حتى كفن براى او مهيا نشد و در لباس هايش كفن و دفن شد و تمام اولاد و عيالات او را چنگيز قتل عام نمود.
در هر صورت حضرت امام زاده يحيى عليه السلام علاوه بر نسب، از علماء بزرگ شيعه بوده كه جلالت علم و مقام آن را مجلسى رحمة اللّه عليه در بحار ^۱ در نقل رساله شيخ منتجب الدين قمى در اول كتاب اجازات و جلد 25 مشروحا نقل مى نمايد. و از متأخرين مرحوم آقاى حاج شيخ عباس ^۲ قمى طاب ثراه در حالات اولاد حضرت سجاد عليه السلام و هم چنين كرامتى در حالات سكينه خانم والده ماجده او در نزد اولاد موسى بن جعفر عليه السلام نقل مى نمايد و در كتب ديگر هم ثبت است و مرحوم آية اللّه بروجردى طاب ثراه رساله اى در حالات آن حضرت و اجداد او مرقوم فرموده كه خود ايشان چند صفحه آن را براى داعى قرائت نمودند و فعلاً به اين چند كلمه اختصار شد و البته مؤمنين خصوصا مجاورين اين بقعه متبرّكه را توصيه مى نمايم كه از زيارت اين مرقد مبارك كوتاهى نفرمايند و السلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته.الاحقر زين العابدين سرخه اى

فهرست