احكام كيفري قرآن درمكاتب فقهي اسلامي به روايت ابوالفتوح رازى - صفحه ۱۴

مى كند. وى در مباحثى كه مربوط به موضوع ماست، بيش از صد بار از شافعى، بيش از هشتاد بار از ابوحنيفه، و بيش از چهل بار از مالك نام مى برد و نقل رأى مى كند. همچنين بيش از ده بار از فقهايى چون: احمد بن حنبل، حسن بصرى، اوزاعى، داوود ظاهرى، ابويوسف، ابراهيم نخعى، محمد بن حسن شيبانى، سفيان ثورى، و مفسرانى چون: زهرى، عبداللّه بن عباس و قتاده سخن به ميان مى آورد. در كنار اين اقوال، نظر عالمان شيعه را با الفاظ «نظر ما»، «نظر اصحاب ما»، و مانند اينها بيان مى كند و گاه به نفع آنها استدلال نيز مى آورد. با اين همه، در همه نقلها جانب ادب را نگاه مى دارد و در نقل آرا بدون تعصب و پيش داورى عمل مى كند.
چنان كه گفته شد، ابوالفتوح فقط از فقهاى اهل سنت به اسم نام مى برد و از فقيهان شيعه ذكر چندانى نمى كند. از سوى ديگر، فقها و شخصيتهاى مذكور در اين بخش غالبا عالمان سه سده اول اند و از عالمان سده هاى چهارم و پنجم و اوايل قرن ششم ــ كه زمان تأليف كتاب است ــ ذكر چندانى به ميان نمى آيد.
برخى از صحابه، تابعين و فقهايى كه در اين بخش از آنها ذكر رأى شده است، به قرار زيرند. گفتنى است كه وى گاه افراد را با اسم تنها و بدون كنيه و لقب آورده است و ازاين رو، به طور يقين نمى توان گفت كه منظور وى كيست:
۱. اميرالمؤمنين على بن ابى طالب عليه السلام؛
۲. ابوبكر (خليفه اول)؛
۳. عمر بن خطاب (خليفه دوم)؛
۴. عثمان بن عفان (خليفه سوم)؛
۵. زيد بن ثابت (م ۴۵)، صحابى و مفسّر معروف؛
۶. عبداللّه بن عباس (م ۶۸)، صحابى، فقيه و مفسر سرشناس؛
۷. مغيره ابن شعبه (۲۰ ـ ۵۰)، از مشاهير صحابه؛
۸. انس بن مالك (م ۹۱ يا ۹۳)، از صحابه؛

صفحه از ۷۱