احكام كيفري قرآن درمكاتب فقهي اسلامي به روايت ابوالفتوح رازى - صفحه 67

احمد بن حنبل مى گويد اگر قتل عمد نباشد ديه اش مانند ديه مسلمان است و اگر خطا باشد نصف ديه مسلمان است. به نظر ما ديه ايشان هشتصد درهم است.
به نظر ما در اين باب فرقى ميان اهل كتاب يعنى يهوديان و مسيحيان با گبرها (زرتشتيان) نيست. شافعى و مالك نيز با ما هم عقيده اند. عمر بن عبدالعزيز نيز همان كه درباره اهل كتاب گفت (نصف ديه مسلمان)، در اين باره مى گويد. ابوحنيفه نيز ديه ايشان را كامل مى داند؛ چنان كه در اهل كتاب گفت؛ به عبارت ديگر، فقيهان حكم زرتشتيان را با اهل كتاب در اين باب يكى دانسته اند. ۱

دوم: ديه اعضا

الف) اقسام جراحات

جراحات بر هشت قسم است:
1. حارصه، كه خون آلود كند؛ ديه آن يك شتر است؛
2. باضعه، كه گوشت را ببرد؛ دو شتر؛
3. متلاحمه، كه در گوشت فرو رود؛ سه شتر؛
4. سمحاق، كه از گوشت بگذرد و به پوست روى استخوان رسد؛ چهار شتر؛
5 . موضحه، كه از آن پوست گذشته، استخوان را آشكار كند؛ پنج شتر؛
در اين پنج مورد اگر مجنّى عليه خواهان قصاص باشد، جانى قصاص مى شود. به نظر فقها در اين موارد نه قصاص است، نه ديه معين؛ بلكه در آنها حكومت (ارش) است. مُزنى مى گويد: در داميه قصاص است. ابوحامد اسفراينى مى گويد در سه تا از اينها قصاص است؛
6. هاشمه، كه استخوان را بشكند بى آنكه تباه كند؛ ده شتر؛
7. منقلّه، كه استخوان را جابه جا كند؛ پانزده شتر؛

1.روض الجنان، ج ۶، ص ۳۶۲.

صفحه از 71