پژوهشي فقهي در تفسير ابوالفتوح رازي - صفحه 77

جايگاه تفسير ابوالفتوح

امّا درباره تفسير ابوالفتوح، علاّمه نورى سخن كامل را گفته است. او بعد از بيان نسب ايشان، به معرّفى تفسير او مى پردازد ومى گويد:
«شيخ ابوالفتوح بين شرافت نسب و كثرت علم را جمع كرده است؛ چنان كه تفسير بزرگ و عجيب او، كه نزديك به صدوپنجاه هزار بيت است، گوياى اين معنى است. اين تفسير اگر چه به فارسى است، ولى در آن هرچه دل را شاد كند و چشم را روشنى بخشد، وجود دارد... بلكه قاضى نوراللّه در مجالس، پس از آنكه به مدح و ثناى او، چنان كه شايد و بايد پرداخته، چنين گفته است: اين تفسير در وثاقت تحرير وعذوبت تقرير و دقّت نظر بى نظير است، و فخر رازى اساس تفسير كبير خود را از آنجا اقتباس نموده، ولى براى رفع اين نسبت بعضى از تشكيكات خود را برآن افزوده است و در نهايت اين تفسير خواننده را ملول نمى سازد و ناظر را دلتنگ نمى گرداند. كتاب جامعى است كه فقيه، مفسّر، اديب، مورّخ، واعظ، طالب فضايل و مناقب و جوياى مطاعن و مثالب از آن بهره مند مى شوند». ۱

تأثيرگذارى و تأثير پذيرى تفسير ابوالفتوح

در مقدّمه تفسير ابوالفتوح چاپ بنياد پژوهشهاى اسلامى آمده است:«دو سه دهه آغاز سده ششم هجرى را بايد عصر تفسير نويسى بناميم؛ زيرا در اين دو سه دهه، به فاصله كمتر از سى سال دست كم چهار تفسير بزرگ و پرآوازه قرآن مجيد كه در همه دوره ها تا روزگار ما اعتبار و جايگاه خاصّى داشته اند، تأليف شده است. از اين چهار تفسير دو تا به پارسى و دو تا به عربى است. آن چهار تفسير به ترتيب قدمت عبارت اند از: كشف الاسرار و عدّة الابرار، به فارسى از ابوالفضل رشيد الدين ميبدى بر

1.خاتمة مستدرك الوسائل، ج ۳ ص ۷۲.

صفحه از 97