معيارهاى اخلاقى براى معاشرت

الف . در نگاه

پيامبر صلى الله عليه و آله به امام على عليه السلام فرمود :
اى على! نگاه اوّل، براى توست [چرا كه ابزار شناخت است] ؛ امّا نگاه دوم ، به زيان توست.^۱
حقيقتْ اين است كه در مناسبات و روابط اجتماعىِ دختر و پسر، پيشنهاد دين و اصل اخلاقى، ترك نگاه هاى شهوانى دختر و پسر به يكديگر و پرهيز از لذّتجويى هاى بى ضابطه و بازى كردن با عواطف يكديگر است.
جوانى كه چشمش به جنس مخالف مى افتد و احيانا از وى خوشش مى آيد، مى خواهد كه براى بار دوم نيز به وى نگاه كند و لذّت ببرد. نوبت اوّل، چون نگاه و تلذُّذ غير عمدى است، مانعى ندارد ؛ ولى نوبت دوم، چون به قصد لذّت بردن از ديگرى و بهره جويى از سرمايه ديگرى است ، جايز نيست.
امام صادق عليه السلام فرمود :
نگاه كردن به نامحرم، تيرى زهرآگين است كه از ناحيه شيطانْ پرتاب مى شود.^۲
هم ايشان مى فرمايد :
چه بسيارند نگاه هاى كوتاه و لذّت هاى زودگذرى كه بعدها حسرت ها و تأسّف هاى طولانى درپى خواهند داشت!^۳
با همه اين مرزبندى ها و سفارش هاى خيرخواهانه، در اسلام، نگاه كردن دختر و پسر به يكديگر و گفتگوى آنها، چنانچه به قصد خواستگارى و ازدواج (يعنى رفتن به سمت تشكيل كانون خانواده و رسيدن به ثبات و آرامش) باشد، مانعى ندارد.