عفّت در انديشه، گفتار و رفتار - صفحه 169

ره آوردهاى عفّت

عفّت و خويشتن بانى ، بازتاب هاى شگرف و زندگى سازى دارد . من بر اين باورم كه پژوهندگان مسائل اجتماعى بايد بيشتر به اينها توجّه كنند .

الف . آرامش روحى

يكى از عوامل روان پريشى و آشفتگى روحى ، نگاه هاى آلوده و ارتباط هاى نامشروع است . اين نگاه هاى هوس آميز ، از يك سو غريزه جنسى را تحريك مى كنند و با تحريك پى در پى غرائز ، روان انسان ، توفان زده مى شود و چراغ عقل آدمى ، چونان شمعى در مسير باد قرار مى گيرد و مشخص است كه چنين شخصى ، ديگر آرامش روانى ندارد و روان پريشى ، رشد و آسايش او را مى بلعد . از سوى ديگر ، تحريك ها و ارتباط هاى نامشروع ، او را دم به دم به گناهان خانمان سوز مى كشاند و ترس از رسوايى ، هراس از قوانين كيفرى و عذاب وجدان ، جان چنين گناه پيشه اى را چونان خوره مى خورد و آشفتگى ها ، اضطراب ها و دهشت هاى او را به اوج مى رساند .
عفاف پيشگى، نجات از همه اين اضطراب هاست. امام على عليه السلام مى فرمايد :
هر كس نگاهش را از نامحرم فرو بندد ، قلبش آسوده مى گردد .۱
و هم او فرمود :
هر كس نگاهش را از نامحرم فرو بندد ، اندوه خوردنش اندك مى شود و از تباه شدن ، آسوده مى گردد .۲
از سوى ديگر، اين نگاه ها ، عشق هاى هوسى (يعنى داغ و زودگذر) را پديد مى آورند و وقتى سفره اين عشق ها گسترده شد ، قصّه غصّه ها ، حسدها ، خودكشى ها و ديگركُشى ها آغاز مى گردد . امير مؤمنان عليه السلام مى فرمايد :
چه بسا عشق هايى كه از يك نگاه ، پديد آمده اند .۳
يكى از خاطرات به ياد ماندنى من اين خاطره است : در زمان پهلوى ، يك زن هنرپيشه خارجى ، به تهران دعوت شده بود . وقتى به تهران رسيد ، براى اوّلين بار ، زنى چادرى را ديد . بسيار شگفت زده شد و پرسيد : «اين چيست؟». گفتند : «چادر ، حجاب زنان ايرانى است» . به همراهانش گفت كه مى خواهد از ماشين پياده شود و در كنار آن زن قرار گيرد و چادر به سر اندازد .
وقتى آن هنرپيشه براى نخستين بار ، چادر به سر گرفت و چونان زنان ايرانى كاملاً خود را در درون چادر قرار داد ، يكى از خبرنگاران از فرصت استفاده كرد و پرسيد : «خانم! اكنون چه احساسى داريد؟» و او پاسخ داد : «احساس آرامش!» . اين پاسخ يك زن هنرپيشه به همه تاريخ ، به همه مُدگرايان ، به همه خودباختگان و به همه غرب خواهان است .
و خداى برين مى فرمايد :
و چون از زنان [پيامبر] چيزى خواستيد ، از پشت پرده از آنان بخواهيد . اين براى دل هاى شما و دل هاى آنان پاكيزه تر است .۴

1.مستدرك الوسائل ، ج ۱۴ ، ص ۲۷۱ .

2.غررالحكم ، ج ۵ ، ص ۴۵۰ ؛ مستدرك الوسائل ، ج ۱۴ ، ص ۲۷۱ .

3.غررالحكم ، ج ۴ ، ص ۵۴۹ . در حديث ديگرى نيز آمده است : هر كس نگاهش را آزاد گذارد ، حسرتش انبوه مى گردد (بحار الأنوار ، ج ۷۷ ، ص ۲۸۶) .

4.سوره احزاب ، آيه ۵۳ . و چه زيباست سخن فرانتس فانون ، جامعه شناس بزرگ فرانسوى : «زنى كه بيرون را مى بيند و خود ديده نمى شود ، خود به خود ، محروميتى را بر استعمار تحميل مى كند» . (مغضوبين زمين ، ص ۵) و به همين جهت است كه استعمار ، بى عفّتى را صادر مى كند .

صفحه از 175