مبارزه اى آرام در مقابل هوس ها

به طور كلّى، راه تقويت اراده انسان و كنار زدن هوا و هوس از پايگاه مديريت اراده انسان و بيرون راندن آن از جايگاه عقل، تمرين در پاسخ ندادن به خواسته هاى نامعقول نفْس و به عبارت ديگر، هوس هاى خطرناكى است كه انسان را از مسير زندگى سالم، خارج مى كنند. البته اين تمرين بايد به گونه اى باشد كه انسان بتواند آن را ادامه دهد، نه اين كه كار سخت و دشوارى را با سرعت و شدّت فراوان شروع كند و از ادامه آن، بازماند.
انسان بايد آرام آرام، با هوس هاى پوچ و باطل خود ـ كه فرودستى و پستى آنها را هر عقل سالمى مى پذيرد ـ ، به مخالفت برخيزد و در ابتدا ، از خواسته هاى محدودى آغاز كند و به آنها پاسخ ندهد تا به تدريج و بعد از مدتى، چنان بر نفْس خويش مديريت يابد كه بتواند در برابر هيچ يك از خواسته هاى حيوانى و طبيعى زودگذر (هرچند هم تشخيص آنها دشوار باشد و ظاهرشان آراسته) تسليم نگردد.
به طور كلّى، هرگونه خروج از اعتدال ، افتادن به دام هوس ها را به همراه دارد . اگر انسان بخواهد دائما به دنبال لذّت هاى حلال و برآوردن مشروع و قانونىِ همه هوس هاى خويش باشد، نيز در ابتدا به مكروهات و سپس به حرام و گناه، كشيده خواهد شد. در حديثى چنين آمده است :
كسى كه بر لب پرتگاه حركت كند، ممكن است بلغزد و به درون آن سقوط كند.^۱