از بررسی اسناد متون به دست آمد که راویان صحابی، متن را به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نسبت داده‌اند و در میان صحابه، نقش ابن عباس در نقل این روایت برجسته است. به نظر می‌آید احمد بن حنبل (م241ق)^۱ و ابویعلی موصلی (م307ق)،^۲ جزء نخستین محدثانی باشند که این روایت را از ابن عباس و دیگر صحابه در مسندهای خود نقل کرده باشند؛ هر چند صنعانی (م211ق) در تفسیر خود^۳ و ابن ابی شیبه کوفی (م235ق) در المصنّف^۴ از طریق تابعان گزارش کرده‌اند. با این که روایت منع تفضیل بر موسی علیه السلام و یونس علیه السلام در صحاح، مسانید و سنن معتبر اهل سنّت نقل شده است، لکن روایت منع تفضیل بر یحیی علیه السلام در اکثر آنها نیامده است. البته از قرن چهارم افرادی چون رازی (م327ق)، طبرانی (م360ق)، ابن عساکر (م571 ق)^۵... و بعدها هیثمی (م807ق)، سیوطی (م911ق) و هندی (م975ق)، این روایات را گزارش کرده‌اند.^۶ در میراث حدیثی شیعه چنین روایاتی یافت نشد.

2. گستره تعارض

احادیث منع تفضیل یونس علیه السلام و یحیی علیه السلام، دچار تعارض درونی با خانواده روایات تفاضل انبیا (بند 1-2) و تعارض بیرونی با دیگر آموزه‌های اسلامی (بند 2-2 و 3-2) هستند که در ادامه به تقریر ابعاد این تعارض می‌پردازیم.

1-2. افضلیت محمد صلی الله علیه و آله و سلم

مقصود روایات 1-1 نفی افضلیت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بر یونس علیه السلام و مدلول روایات 2-1 اثبات فضیلتی انحصاری بر یحیی علیه السلام است؛ محتوای این نفی و اثبات با آموزه افضلیت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بر پیامبران پیشین، مستند به ادله متنوع قرآنی، روایی و اجماع،^۷ تعارض دارد؛ زیرا با وجود روایات مورد بحث، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم افضل از یونس علیه السلام، و به طور خاص، یحیی علیه السلام