د) «لیس ما من نبی إلا و قد أخطأ أو هم بخطیئة لیس یحیی بن زكریا».۱
ح) ابن عباس: «ما من أحد من ولد آدم إلا و قد أخطأ أو هم بخطیئة إلا یحیی بن زكریا، و ما ینبغی لاحد أن یقول: أنا خیر من یونس بن متی».۲
ط) قتادة: «ما أذنب یحیی ذنبا قط و لا هم بإمرأة».۳
ی) ابن عباس: «ما من عبد الا و قد أخطأ أو هم بخطیئة لیس یحیی بن زكریا فإنه لم یخطئ و لم یهم بخطیئة».۴
س) ابن عباس «ما من أحد إلا و قد أخطأ أو هم بخطیئة إلا یحیی بن زكریا».۵
کاربرد صیغه «لا ینبغی» در سه روایت نخست، بر نهی از تفضیل بر یحیی علیه السلام دلالت دارد. اسلوب استثنا (نفی و اثبات) به ضمیمه اطلاق کلمه نبی در روایت شماره «د» و مدلول التزامی روایات دیگر، تفاضل یحیی علیه السلام بر پیامبران۶ در خصیصه عدم اهتمام به گناه را اثبات می‌کند. عبارت «...یونس بن متی» در بخش پایانی روایت شماره «ح»، تحریف یا تصحیف از «یحیی بن زكریا» است. با توجه به سیاق، یادکرد یونس علیه السلام معنادار نیست و چنین مضمونی در باره وی گزارش نشده است. این روایات از گونه معلل هستند؛ زیرا به علت تفاضل یحیی علیه السلام تصریح دارند.
1.. «نیست پیامبری جز این که خطا نموده یا آهنگ گناهی کرده باشد به جز یحیی بن زکریا» (الفائق فی غریب الحدیث، ج۳، ص۲۹۱).
2.. «نیست از فرزندان آدم مگر این که گناهی کرده باشد یا قصد خطایی نموده باشد جز یحیی پسر زکریا که نه گناهی نمود و نه آهنگ گناهی کرد، پس کسی را نشاید که بگوید: من از یحیی پسر زکریا بهترم» (المسند (ابن حنبل)، ج۱، ص۲۵۴؛ المسند (ابویعلی)، ج۴، ص۴۱۹).
3.. تفسیر القرآن، ج۳، ص۶.
4.. السنن الکبری، ج۱۰، ص۱۸۶.
5.. المصنّف (ابن أبی شیبة)، ج ۷، ص۴۶۷ - ۴۶۸.
6.. المسائل العکبریة، ص۳۸ - ۴۰.
