مقاله دوم: حديث محمد بن بشار «بندار» عن شيوخه للحافظ أبى يعلى الموصلى

عبدالرحيم بن يحيى الحمود
احياى آثار گذشتگان از دلِ نسخ خطى ، از سنّت هاى حسنه اى است كه هماره دانشيان را به خود مشغول داشته است و ناگفته ، خود پيداست كه هر قدر ، منزلت نگارنده و مؤلف ، بالاتر و والاتر باشد ، به همان ميزان ، قدر و قيمت احياى اثر او نيز والاتر خواهد بود. ابويعلى موصلى يكى از حفّاظ و ائمه حديث اهل سنّت و صاحب يكى از مسانيد است كه مورد تمجيد و توثيق بزرگان و مشاهير حديث اهل سنّت قرار گرفته است. شيخِ وى ، محمد بن بشار «بندار» نيز از جمله محدّثين مورد اعتماد است كه افرادى چون بخارى ، مسلم ، نسائى ، ترمذى ، ابن ماجه ، و ابوداوود سجستانى ، نزداو شاگردى كرده اند. با توجه به اهميت و جلالت شأن اين دو ، احياى جزء حديث محمد بن بشار «بندار» كه از طريق ابويعلى رسيده ، وجهه همت نويسنده مقاله قرار گرفته است.
پس اين مقاله ، در حقيقت ، احياى نسخه خطى جزئى حديثى است. كار محقق بر روى اين جزء حديثى در دو بخش ، خلاصه مى شود: نخست شرح حال ابويعلى موصلى و شيخ او بندار ، اقوال بزرگان درباره آنان ، و شيوخ ، شاگردان و تصنيفات هر يك را بيان كرده و پس از اين ، درباره جزء مذكور ، اسناد و سماعات آن ، ويژگى هاى نسخه خطى و اثبات انتساب آن به ابويعلى موصلى ، سخن گفته است. بخش دوم مقاله ، حاصل كار محقق بر روى نسخه خطى حديث محمد بن بشار «بندار» است. وى علاوه بر احياى نسخه ، كارهاى ديگرى نيز انجام داده كه عبارت اند از:
1. شرح حال تمامى راويان موجود در اسانيد حديث ها را در پاورقى آورده و در خلال آن ، اسم ، نسبت ، كنيه ، برخى از شيوخ و شاگردان ، سال وفات و جرح و تعديل هاى راوى را ذكر كرده است.
2. درجه صحّت ، حسن يا ضعف سند تك تك احاديث را مشخص كرده و در مواردى ، متابعات يا شواهد آن را بيان داشته است.