قرص قمر و ساير آثار ضبط در كتب در مقاتل و اخبار شده ديگر ز گردون جهان آفرين آگه است.
اما حالات ساير سيارات را خواستم معلوم كنم كه در آن روز هر يك در چه حالت بودند و در كدام فصل از فصول اربعه، اين امر عظيم واقع شده؛ و روز او به تحقيق معلوم باشد و دلايل نجومى بر اين حادثه عظيم چه بوده؛ بناء على هذا در محرم هزار و دويست و هفتاد هجرى، تقاويم سيارات از زيح جديد الغ بيگ كوركان استخراج كرده، از فصول اربعه خريف بوده كه اوقات ممات نباتات است، و از ايام اسبوع يوم چهارشنبه كه يوم نحس مستمر تاويل ازو، و خلق ظلمت نيز در اين روز شده، چنان كه در حديث وارد شده است: فبكى ابوعبدالله عليه السلام حتى اخضلت لحيته بدموعه ثم قال ان الله لما خلق النور، خلقه يوم الجمعه فى تقديره فى اوّل يوم من شهر رمضان و خلق الظّلمه فى يوم الاربعاء يوم عاشورا [فى مثل ذلك]. ^۱
و اين حديث مشعر است بر اين كه بايد روز چهارشنبه باشد، اگر نگوييم كه صريح است. و تمام سيارات در نهايت نحوست و دلايل زياد گذشته از تقويم از وزان زايجه اول سال نجومى 60 و ناقصه كه تحويل به برج حمل است.
و اهل احكام حكم اتّفاقات آن سال را از او مى كنند و طالع زايجه، طالع سال ولادت حضرت ختمى پناه صلى الله عليه و آله وسلم كه زايجه ظهور اسلام است، و قران نحسين و خسوف مقارن قران، بر اين امر عظيم بوده و ما بعد از ذكر دساتير تقاويم سيّارات دراز وز دلايل مستنبطه را با صورت ساير اعمال مفصّلاً ذكر نموده و از ملاحظه صورت عمل واضح مى شود.

فهرست