قصّاب؛ و بيشتر از نسّابه اين مرقد مطهّر را كه نزديك به مزار كثيرالانوار حضرت عبدالعظيم است، نسبت به او داده اند.
ولى بخارى كه يكى از علماى نسّابه است ۱ مى گويد: مزارى كه در رى زيارتگاه است، قبر ابوعبداللّه حسين بن عبداللّه ابيض است كه در سال سيصد و نوزده به رحمت ايزدى پيوست و در رى مدفون شد عالم و فاضل و شاعر بود.
و در اين كه عبداللّه ابيض يا پسر يا پسرزاده او فاضل و شاعر بوده اند در ميان علماى انساب اختلاف است.
ابوالحسن عمرى ۲ در ذكر احوال بنى الشهيد مى گويد: آن كه شاعر و فاضل بوده عبداللّه بن حسين بن عبداللّه ابيض است و عبداللّه ابيض بليد بوده و در اين كه آيا عقبى از او مانده اختلاف است؛ از عبارت عمدة الطالب ۳ برمى آيد كه عقبى از وى بوده است.
و اين كه عبداللّه را عبداللّه ابيض مى گفتند، از اين است كه روى وى بنهايت سفيد بود و از اين جهت اولاد و نسل او را بنوالابيض مى نامند.
و عمارت و ابنيه آن روضه مطهّره از سلاطين صفويّه ـ انار اللّه برهانهم ـ است، سپس آن آبادى، همى روى به خرابى آورده و آن آثار به اندراس روى نهاد؛ تا آن كه در ابتداى اين دولت روزافزون، رجال دولت و امناى سلطنت، گنبد منوّر و صحن مقدّس را كاشى كارى نموده و به مرمّت كارى و تشييد مبانى و بناى سور آن چندان همت گماشتند كه اينك يكى از متنزّهات معدود است.
تمّ بالخير و السّعادة فى شهر محرم 1296.
1.سر الأنساب؛ سر السلسلة العلويه، ص ۷۶ ـ ۷۷.
2.المجدى، ص ۲۲۰.
3.عمدة الطالب، ص ۳۴۹.
