دوران کودکى حضرت فاطمه(س)

سال هاى آغازين ولادت فاطمه(ع) با سختى و دشوارى همراه بود. دو ساله بود که همراه خانواده و مسلمانان اندک آن دوره، به شعب ابو طالب تبعيد شد و در محاصره اقتصادى قرار گرفت.

دوران خردسالى ايشان، از دو تا پنج سالگى، در اين محيط سپرى شد؛ محيطى که گاه از شدّت گرسنگى، ناله کودکان به گوش مى رسيد، هر چند که از آزار، اذيت و زخم زبان هر روزه قريش در امان بود و در دامان پدر و مادر خويش روزگار مى گذراند.

پايان محاصره شعب ابو طالب در سال دهم هجرى، آغاز گشايش اقتصادى و اجتماعى براى مسلمانان شمرده مى شد ؛ ولى اين گشايش با رخدادى تلخ براى فاطمه خردسال رقم خورد. تنها اندکى پس از پايان محاصره، فاطمه(ع) مادر بزرگوارش، خديجه(ع) را از دست داد.[۱]

غم بزرگ از دنيا رفتن خديجه، با رحلت ابو طالب عليه السلام، پيامبر(ص) را با دشوارى شديدى رو به رو ساخت. ابو طالب، بزرگ قريش و مهم ترين حامى پيامبر(ص) بود و مانعى مهم در جلوگيرى از آزار و اذيت قريشيان به پيامبر خدا(ص)، به شمار مى آمد. پيامبر(ص) در محيط خانه، از همدمى آرامش بخش و همراهى صبور محروم شده و در محيط بيرون از خانه نيز حامى وفادار و قدرتمند خود را از دست داده بود.

در اين دوران، فاطمه خردسال ـ که تنها پنج بهار از زندگى را پشت سر نهاده بود ـ مونس تنهايى پدر شد. او از کودکى در خدمت اهداف بلند رسالت پدر بزرگوارش بود تا جايى که پدر به وى لقب «اُمّ أبيها (مادر پدرش)» داد. مادر با همه وجود در خدمت فرزند است و فاطمه نيز پس از درگذشت خديجه، همچون مادرى، با تمام وجود در خدمت پدر بود و موجبات آسايش و آرامش او را فراهم مى کرد.

آن گاه که دشمنان اسلام، به آزار و اذيت پيامبر(ص) مى پرداختند و گاه شکمبه گوسفند يا خاک بر چهره پاک او مى پاشيدند،[۲]شيرين زبانى و دلربايى فاطمه خردسال، غم پيامبر(ص) را تسکين مى بخشيد. او بر بالين پدر مى نشست و خس و خاشاک از سر و صورت مهربان او مى زدود[۳]و مرهمى آرامش بخش براى پدر بود.