احاديث را ، با توجه به ديدگاه هاى جامعه شناختى بفهميم؟
بله ، شما در ابتدا بايد تمام تمهيدات لازم را براى درستى استنباط از حديث در نظر بگيريد . اين كار هم قواعد و روش و ضوابط خاصى دارد . معمولاً اين كار مى تواند از معيار درستى حديث شروع بشود . بايد مقدارى هم مقايسه و حتى نقد هم صورت بگيرد. به هر حال ، از ديد جامعه شناسى نمى توان هر چيزى را پذيرفت . بايد آن مراحل ويژه خود را بگذارند تا به اين برسيم كه آن متون ، واقعا متون اصيلى هستند . به هر حال ، راه هاى ديگرى هم مانند روش ميدانى و پرسش نامه وجود دارد. از تاريخ هم مى شود استفاده كرد تا با صحّت بيشترى ، برداشت از حديث را آزمود .
استاد ، با توجه به اين كه هيچ وقت علما واقعيت محض را خارج از ذهن بررسى نمى كنند ، بلكه هميشه پيش فرض ها و گرايش هايى پشت هر نظريه وجود دارد ، آيا نمى شود با توجه به احاديث ، الگويى از اين جا گرفت و با توجه به آن الگو ، جامعه را بررسى كرد و نظريه اى از اين ها درآورد؛ نظريه اى كلان كه بشود همه پديده هاى اجتماعى را با آن توجيه نمود؟
مى شود ، ولى به هدف ما وابسته است كه واقعا بدانيم حديث چه نقشى در زندگى دارد. گاه مى بينيم حديث تفسيرهاى متفاوتى دارد . ممكن است اصلاً شما به اين برسيد كه از يك حديث ، چيزهاى متضادى در نظر علما استنباط مى شود و همه يك برداشت ندارند ، تا برسد به اسطوره سازى كه ممكن است شما را به عوالم ديگر ببرد . حتى اگر بعضى از احاديثْ اسطوره هم داشته باشند ، باز مى تواند ايده اى را بيان كند . نيز ممكن است خيلى از احاديثْ اسطوره اى پيدا كند ، ولى مى دانيم كه در جامعه شناسى ، بايد مقدارى واقع گرا بود . به اصطلاح خود را در واقعيت نشان مى دهد و به نظر من ، واقعيت ها زمان مند هستند و تحت تأثير زمان واقع مى شوند .
مثالى بزنيم ، همين عدالت كه شما گفتيد ، در ابتدا بايد آن را به طور مفصل مطالعه كرد تا ديد چه مى شود . كار ديگرى روى عنوان ديگر انجام دهيد تا به تدريج ببينيد نتايج كار چيست. به نظر من ، شما بهتر است ابتدا روى مفاهيمْ كار كنيد تا مقدارى كه زياد شد ، ببينيد از درون اين مجموعه آيا مى توانيد تئورى ، روش يا چارچوبى استخراج كنيد يا نه؟ بعد برويد دنبال اين كه آيا احاديث ، خاص گرا هستند يا عام گرا؟ آيا جهت گيرى احاديث ، به سوى جامعه باز
