استقصاى كامل بپردازد ، تا در پرتو آن ، پيشينه مسئله به خوبى گزارش شود . در پايان نيز نمونه هايى از قواعدى كه در تحليل جامع مفيد است ، ارائه مى گردد .
سخنان امام على عليه السلام درباره زن
با جست وجو در مصادر گوناگون حديثى و تاريخى ، اقوال و سخنان امام على عليه السلام در اين باره به 101 سخن رسيد . البته ممكن است كلماتى ديگر نيز باشد كه اين جست و جو بدان نرسيده باشد . اين سخنان در يك تقسيم بندى كلى در چهار حوزه قرار دارد :
الف . معرفى زن
سخنانى در اين حوزه جاى مى گيرد كه به بيان ويژگى هاى تكوينى و خصلت هاى روحى و جسمى زن مى پردازد :
يكم . نقصان عقل ، ناتوانى جسم و جان
اين مضمون در دو جا گزارش شده است :
۰.۱ . حضرت پس از نبرد جمل ، در بصره بر منبر رفت و چنين سخنرانى كرد :اى مردم ! ايمان زنان ناتمام است ، بهره آنان ناتمام ، خرد ايشان ناتمام . . . . نشانه ناتمام بودن خرد آنان اين است كه گواهىِ دو زن ، چون گواهى يك مرد به حساب مى آيد . ۱
نويسنده مصادر نهج البلاغة بر اين باور است كه امام على عليه السلام اين سخن را در نامه اش به عمرو بن عاص به هنگام اشغال مصر و كشته شدن محمد بن ابى بكر نيز آورده ، و بعيد نيست همان سخن را پس از فراغت از جمل و در مناسبت هاى ديگر بر زبان آورده باشد . ۲
1.سبط ابن جوزى ، تذكرة الخواص ، ص ۸۵ ؛ نهج البلاغة ، خطبه ۸۰ ؛ آمدى ، عبدالواحد ، تصنيف غررالحكم ، ص ۴۰۸ ، ح ۹۳۷۹ ؛ حارثى مكى ، محمد بن على ، قوت القلوب ، ج ۱ ، ص ۲۸۲ .
2.حسينى خطيب ، سيد عبدالزهرا ، مصادر نهج البلاغة ، ج ۲ ، ص ۸۶ .
