أحمد بن زکريا، ۱ أيوب بن نوح، ۲ حسن بن علي بن فضال، ۳ حسن بن محبوب، ۴ حسين بن خالد، ۵ دعبل بن علي الخزاعي، ۶ ريان بن الصلت، ۷ محمد بن أبي يعقوب البلخي. ۸
بيشتر اسناد روايات رضوى در اين موضوع قابل اعتماد بوده و از جهت رجالى صحيح يا موثق شمرده مى شوند و براى ارزياب اطمينان به صدور حاصل مى گردد.
نکاتى در باره روايات امام رضا عليه السلام
1. تصريح و تعيين فرد قائم در بعضى از روايات رضوى مشهود است. عباراتى همچون «الرابع من ولدي ۹ » و «الامام بعدي محمد ابني، و بعد محمد ابنه علي، و بعد علي ابنه الحسن، و بعد الحسن ابنه الحجة القائم المنتظر في غيبته». ۱۰
2. در بيشتر اين روايات نگرانى شديد امام از سختى هاى شيعه در دوران غيبت به وضوح
روشن است.
3. به نظر مى رسد که مسأله قائم براى شيعه از حالت کاملاً سرّى پيشين خارج شده و زمان آن رسيده که جامعه شيعه با او و حوادث پيرامونى آن آشنا شود، ولى همچنان نبايد مخالفان از اين جريانات آگاه گردند؛ چه اين‌که امام در طليعه سخنانش در باره قائم عليه السلام با حسين بن خالد به مسأله «ضرورت تقيه تا زمان قيام» اشاره مى کنند. ۱۱
4. امام، جامعه شيعه را براى پيروى از امام کوچک، خردسال و عدم انکار امام آماده
مى سازد. ۱۲
5. پاره اى از روايات مربوط به غيبت از امام کاظم( و امامان پيشين توسط واقفيان پس از شهادت امام هفتم در اين دوره در ميان عموم شايع شد. آنچه مهم است اين است که پاره اى از روايات آنان ساختگى و يا تحريف شده است؛ به گونه اى که بيشتر آنها آشکارا غايب و قائم را امام کاظم معرفى
کرده است. ۱۳
1.. همان، ص۳۷۱، ح ۴.
2.. همان، ص۳۷۰، ح ۱.
3.. همان، ص۴۸۰، ح ۴.
4.. عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج۱، ص۹، ح ۱۴.
5.. كمال الدين، ص۳۷۱، ح ۵.
6.. همان، ص۳۷۲، ح ۶.
7.. همان، ص۳۷۶، ح ۷ وص ۶۴۸، ح ۲ وص ۳۷۰، ح ۲.
8.. الغيبة (نعمانى) ، ص۱۸۰، ح ۲۷.
9.. کمال الدين، ص۳۷۶، ح ۷ وص ۳۷۱، ح ۵.
10.. همان، ص۳۷۲، ح ۶.
11.. همان، ص۳۷۱، ح ۵.
12.. الغيبة (نعمانى) ، ص۱۸۰، ح ۲۷.
13.. هفتاد روايت از واقفه را شيخ طوسى در الغيبة آورده است. ( الغيبة، ص۴۳)
