بيشتر هدف افسانه‌سرايي، داستان‌سرايي و خرافه‌سازي خود قرار داده بودند. با تتبع در منابع حديثي مي‌توان احاديث زيادي را يافت كه منشأ يهودي و نصراني و به اصطلاح اسراييلي دارد؛ اگر چه بيشتر اين‌گونه احاديث فاقد سبب ورود هستند، ولي براي پاره‌اي از آنها اسباب اسراييلي نيز بيان شده است.
بنا بر اين سبب ورود حديث هم مثل خود احاديث، به آفت «اسراييليات» مبتلا شده و افرادي به منظور اين كه بتوانند به راحتي اخبار و قصص اسراييلي خود را به نام احاديث معصوم رواج بدهند، به بيان قصص و داستان‌هايي به عنوان سبب ورود آن احاديث مي‌پرداختند كه همين قصص و داستان‌ها نيز اسراييلي بودند. همين امر باعث شده كه «اسراييليات» به عنوان يكي از معايب و آفت‌هاي اسباب الورود به‌‌شمار آيد و لازم است براي پاكسازي احاديثي كه به اين آفت مبتلا هستند، تلاش گردد و با تحقيق و بررسي، موارد مربوط را شناسايي نمود تا فهم احاديث صحيح، بر پايه چنين سبب ورودهاي اسراييلي استوار نباشد.
شايان ذكر است برخي احاديث، خود، صحيح‌اند، ولي سبب ورودشان منشأ اسراييلي دارد و بالعكس، همچنين ممكن است هر دو، يعني حديث و سبب ورود آن از جمله اسراييليات به شمار آيند؛ به عنوان مثال:
سلمان گويد: در تورات خواندم كه بركت طعام، وضوي بعد از آن است. اين مطلب را براي پيامبر ذكر كردم، آن حضرت فرمود: «بركة الطعام الوضوء قبله و الوضوء بعده». ۱
حديث فوق صحيح نيست و ترمذي و ابوداود، هر دو آن‌را تضعيف نموده‌اند. ۲
و همان‌طور كه در متن آن آمده است، هم حديث و هم سبب آن، هر دو منشأ اسراييلي دارند؛ زيرا از كتاب تورات گرفته شده‌اند.
آنچه در اين بخش بيان گرديد مهم‌ترين آفت‌ها و معايبي بود كه اسباب ورود حديث با آنها رو به روست.. البته معايب اسباب ورود منحصر در موارد مذكور نيست، بلكه بيشتر معايبي‌که حديث با آن رو به روست، از جمله: تدليس، معلل، منكر، متروك، ادراج و غيره سبب ورود هم به آنها مبتلاست. لذا به خاطر اين‌كه هنوز همه اسباب ورود احاديث در يک مجموعه گردآوري نشده‌اند و سره و ناسره آنها مشخص نگرديده، لازم است قبل از هرگونه استفاده و بهره‌برداري از سبب ورود از صحت آن اطمينان حاصل گردد تا فهم احاديث بر مطالبي درست استوار باشد و نيز از درک نادرست و سوء برداشت‌هاي احتمالي جلوگيري گردد.
نتيجه
حاصل مباحثي که در اين مقاله مطرح گرديد نتايج ذيل است که عبارت‌اند از:
1. سبب ورود، اگرچه در فهم احاديث تأثير گذار است، اما بايد توجه داشت که تنها به سبب ورودهايي
1.. سنن ابي داود، ص ۸۶۶؛ سنن الترمذي، ج ۳، ص ۳۳۴؛ در سنن ابي‌داود به جاي«الوضوء بعده» چنين آمده است: قرأت في التوراة أن بركة الطعام الوضوء قبله...».
2.. البيان و التعريف في اسباب ورود الحديث الشريف، ص ۳۳۸.
