برشمرده، حاوي نفي صحابيّت وي در ارتباط با امام رضا و جواد نيست: اولاً، روايات منقول صدوق ـ ‌که دو طبقه از طوسي جلوتر و يک قرن پيش از وي مي‌زيسته ـ صريح است كه ابن شاذان از صحابيان امام رضا عليه السلام است و از انعقاد مفهوم مخالف و ظرفيّت و قابليت استدلال به كلام طوسي جلوگيري مي‌‌كند. ثانياً، بر فرض که فضل بن سنان در عبارت طوسي محرّف فضل بن شاذان نباشد، از رهگذر اين که گزارش‌هاي وي بر پژوهش و احصاي فراگير و تامّ، استوار نبوده و فصل الخطاب از بُعد جامعيّت و مانعيّت تلقّي نمي‌گردند، عدم صحابيّت فضل لازم مي‌آيد:
الف. طوسي داود بن کثير رقّي را تنها از اصحاب امام صادق و کاظم بر شمرده ^۱ ، با اين که وي در معتبرترين کتب از امام باقر عليه السلام نيز به نقل پرداخته است ^۲ .
ب. طوسي، صفوان بن يحيي را تنها از صحابيان امام کاظم، رضا و جواد عليه السلام بر شمرده است ^۳ . در عين حال، وي از امام صادق عليه السلام نيز روايت نقل کرده است ^۴ .
ج. وي، جعفر بن عيسي بن عبيد را تنها از صحابيان امام رضا عليه السلام بر شمرده ^۵ ، با اين که وي از امام صادق و کاظم عليه السلام نيز نقل نموده است ^۶ .
د . وي شاذان بن خليل را از صحابيان امام جواد عليه السلام محسوب نموده ^۷ ، اما وي از امام کاظم عليه السلام نيز روايت نقل کرده است ^۸ .
ه . طوسي در رجالش عبد الرحمن بن ابي نجران را تنها از صحابيان امام رضا و جواد عليه السلام بر شمرده ^۹ ، اما وي راوي از امام کاظم عليه السلام نيز هست ^۱۰ .
و . طوسي نصر بن مزاحم را تنها از صحابيان امام باقر عليه السلام برشمرده است ^۱۱ که با توجه به قراين ذيل، بي‌‌ترديد او جزو صحابيان امام باقر عليه السلام نيست. طوسي و نجاشي طريق خود را به كتب وي، محمّد بن علي صيرفي مشهور به ابوسمينه ذکر نموده‌اند ^۱۲ كه وي معاصر احمد بن محمّد بن عيسي (م 280 ق) است. با نگريستن طبقات و ميانگين عمر محدّثان، چگونه ابوسمينه راوي از صحابيان امام باقر عليه السلام مي‌تواند باشد؟ در طريق طوسي به نصر بن مزاحم، حميد (م310ق) قرار گرفته، و او تنها با واسطه يونس بن عليّّ عطار كتب نصر بن مزاحم را نقل كرده است ^۱۳ . آيا متوفّي سال310 با يک واسطه مي‌تواند از صحابي امام باقر عليه السلام نقل کند؟ در طريق نجاشي به كتاب الجمل نصر بن مزاحم، احمد بن محمّد بن سعيد (م 333 ق)