سکونت‌گاه من براي آموختن روايات مي‌‌آمد، اما پس از آن از پذيرش داماد طاهر ـ كه برخورداراز قدرت، جلال و مال بود ـ خودداري كرد.
تعدد طرق مشايخ عظام: صدوق، مفيد، طوسي و نجاشي به حديث العلل
ما در اين فراز در صدد شناخت طُرق و سند شخصيت‌هاي بزرگ شيعه، صدوق( م381 ق)، مفيد(م413ق)، طوسي(م460 ق)و نجاشي(م450 ق) به كتب، روايات و از جمله حديث العلل ابن شاذان هستيم. شخصيت‌هاي فوق الذكر از مرتفع‌ترين چكادهاي دانش و معرفت‌اند و ذخاير علمي و روايي تشيّع وامدار تلاش‌هاي آن ستارگان بي‌بديل است.
الف. طرق چهارگانه شيخ صدوق
شيخ صدوق حداقّل برخوردار از چهار سلسله سند در ارتباط با روايات و تأليفات ابن شاذان است که از آن جمله احاديث علل الشرايع و الاحكام و ما كتبه الرضا عليه السلام للمامون في محض‌الاسلام است. وي در باره آن دو روايت ـ که هر يک کتابي تلّقي مي‌گردند ـ در كتاب‌هاي علل الشرايع و عيون اخبار الرّضا عليه السلام دو طريق: عبدالواحد بن محمّد بن عبدوس عليّّ بن محمّد بن قتيبه فضل بن شاذان امام رضا عليه السلام و ابوجعفر محمّد بن نعيم بن شاذان ابو عبدالله محمّد بن شاذان فضل بن شاذان امام رضا عليه السلام را‌برشمرده است ۱ . وي در المشيخة تنها به ذكر طريق اول بسنده نموده است ۲ . طوسي دو طريق: ابن وليد احمد بن ادريس عليّّ بن محمّد بن قتيبه و حمزه بن محمّد علوي قنبر بن عليّّ بن شاذان عليّ بن شاذان ـ كه متفاوت از دو طريق فوق الذكر است ـ براي شيخ صدوق و خود به تمامي تأليفات و روايات ابن شاذان از جمله حديث العلل برشمرده است ۳ .
ب . طرق شيخ مفيد و طوسي
شيخ طوسي بنا بر پژوهش و تلقي و فهم نگارنده، برخوردار از 25 طريق و هشت سلسله‌سندي، چنان که برخي از اساتيد اظهار كرده‌اند ۴ ، به تأليفات و روايات فضل است که به دو طريق آن در الفهرست اشاره نموده است. وي پس از آن كه 33 عنوان از تصنيفات فضل، از جمله العلل ، اثبات الرّجعه و الديباج ـ كه بنا به قولي همان الايضاح است ـ نام مي‌برد و مي‌نويسد:
أخبرنا برواياته و كتبه، ابوعبدالله عن محمّد بن عليّ بن الحسين عن محمّد بن الحسن، عن احمد بن ادريس، عن علي بن محمّد بن قتيبه، عن الفضل. و رواها محمّد بن علي بن الحسين، عن حمزه بن محمّد العلوي، عن ابي نصر قنبر بن علي بن شاذان، عن ابيه، عن الفضل؛
1.. عيون اخبار الرضا عليه السلام، ج۲، باب۳۴، ص۱۰۶و باب ۳۵، ص۱۲۹؛ علل الشرايع، ج ۱، باب ۱۸۲، ص۲۵۱.
2.. من لايحضره الفقيه، ج۴، ص۴۵۷.
3.. فهرست كتب الشيعة و أصولهم، ش۵۶۴.
4.. اصول علم الرّجال بين النظريه و التطبيق، ص۶۰۴.
