و دو ماه و هشت روز است و مدّت عمر مبارك را به همين نحو نمى گفت ، مى توانستيم بگوييم كه معتقد ابو الفدا نيز با مختار ما مطابق بوده ، يعنى مدّت اقامت در مكّه را 54 سال مى دانسته و 53 سال كه افزوده سنين شمسيّه است .
و مختار نقد التواريخ اگر به ملاحظه تفاوت سال شمسى و قمرى بودى ، بايستى در سال تولّد با ابو الفدا متابعت كرده و در اوّل هجرت يك سال كم نمايد، نه بالعكس . ^۱
و مابين مورّخين و منجّمين اختلافى ديگر هست و ما قناعت مى كنيم به آنچه صاحب زيج طغيانى در زيج خود ذكر كرده و از روى همان مأخذ استخراج مى كنيم و گوييم سنين تاريخ هبوطى را منجّمين قبطيه بخت نصريه 365 يوم گيرند بدون كبيسه . و هبوط آدم ـ چنانچه صاحب زيج از روضة المنجّمين و مرآة العالم نقل كرده ـ به زعم منجّمين در اوّل فروردين بوده و مقدّم است بر هجرت بدوطيان و دويست و چهل و سه هزار و ششصد و هفتاد و هفت روز 243677. و چون مبدل بر سنين ـ يعنى عدد مذكور ـ قسمت شود بر 365 خارج قسمت شش هزار و يكصد و چهل و هفت سال تمام و بيست و دو روز مى شود . و با حساب سنين قمرى وسطا شش هزار و سيصد و سى و يك سال و يكصد و نود و دو روز مى شود .
و جمعه هفدهم هلالى و هيجدهم وسطا ربيع الاوّل از سنه 54 قبل از هجرت مطابق مى شود با روز سيصد و هيجدهم از سنه 6095 ناقصه هبوطيّه ؛ يعنى هفتم ماه باوبى قبطيّه هبوطيّه .
و سه شنبه هفدهم هلالى و وسطا ربيع الاوّل از سنه 53 قبل از هجرت مطابق مى شود با روز سيصد و هفتم از سنه 6096 ناقصه تاريخ مزبور ، يعنى بيست و ششم ماه توث قبطيّه هبوطيّه .

2 . تاريخ بخت نصرى

و آن از جلوس بخت نصر و سال هاى آن شمسى است ، بدون كبيسه ، مانند سابق ؛ به گفته صاحب زيج طغيانى و فاضل بيرجندى در شرح تذكره هيئت .