إيضاح الأنباء في تعيين مولد خاتم الأنبياء و مقتل سيّد الشهداء(ع) - صفحه 225

و يوم تولّد در سنه 54 مطابق است با چهارم ماه باوبى كه ماه دويم بخت نصرى است از سنه 1318 ناقصه ؛ يعنى 1317 سال تمام و 33 يوم از جلوس بخت نصر گذشته .
و در سنه 53 قبل از هجرت مطابق است با بيست و ششم ماه توث (ماه اوّل از ماه هاى آنها است) از سال 1319 ناقصه يعنى 1318 سال تامّه و 25 يوم از جلوس بخت نصر گذشته .
و آنچه صاحب تاريخ أبو الفداء گفته كه سال ولادت مطابق است با سنه 1316 از تاريخ بخت نصرى، لازم گرفته است كه تولّد را در 56 سال قبل از هجرت دانيم و آنچه ما استخراج كرديم صحيح و متقن و مطابق قول صاحب زيج طغيانى است .
و مخفى نماند كه بيرجندى ، شارح تذكره ، مابين التاريخين را يكصد و يك روز بيشتر نوشته از آنچه صاحب طغيانى ذكر كرده . اين تفاوت ميانه تاريخ بخت نصرى و رومى است و در ما بين تاريخ رومى و هجرى مخالفتى نيست . و ابو ريحان نيز يك روز زايد نوشته از آنچه صاحب زيج طغيانى گفته .

3 . تاريخ اسكندرى

يوم ولادت در سنه 54 مطابق نهم ايار سنه 881 ناقصه اسكندريّه و در سنه 53 مطابق [با] بيست و هشتم نيسان سنه 882 ناقصه است و اين است مطابق استخراج صحيح . و از اقوال مورّخين هر كدام كه مخالف است ، مأخذش معلوم حقير نيست .
و ابو الفداء 881 نوشته و آن مطابق سنه 54 است ، ولى بخت نصرى را 1316 گرفته چنانچه گذشت .
و صاحب روضة الأحباب بيستم يا بيست و هشتم يا اوّل نيسان را گفته بدون تعرّض بر سال . و دميرى ۱ و مسعودى ۲ و ابن خلدون ۳ در سنه 882 ضبط كرده اند بدون تعرّض به ماه و آن مطابق سنه 53 است . و ابن شهرآشوب بيستم شباط را ذكر كرده

1.حياة الحيوان ، ج ۲ ، ص ۱۸۳ .

2.تاريخ المسعودى ، ج ۲ ، ص ۴ .

3.تاريخ ابن خلدون ، ج ۲ ، ص ۴ .

صفحه از 259