باب سيم : در تعيين سال شهادت حضرت سيّد الشهدا أرواحنا فداه
اى در غم تو چشم فلك خون گريستهماهى در آب و وحش به هامون گريسته
وقوع اين رزيّه كبرا و طامّه عظما در روز دهم محرّم كه روز عاشورا است، متفق عليه ارباب سير و تواريخ و محدّثين و خاصّ و عامّ اهل اسلام است . مگر يك نفر ـ چنانچه در تاريخ طبرى مذكور است ـ به اين رفته كه شهادت در ماه صفر بوده و احدى را در اين باب خلافى نيست و اختلافى كه هست در تعيين سال شهادت است و در اين كه روز عاشورا چه روزى بوده . ۱
پس گوييم سال شهادت مردّد است ميانه 60 و 61 . روز عاشورا محتمل است ميانه روز جمعه و شنبه و يكشنبه و دوشنبه و در تعيين اين هر دو روايتى از ائمّه اطهار عليهم السلام به نظر نرسيده، مگر روايتى كه ابن الخشاب و ابن الجهضمى كرده اند ، چنانچه بيايد و آنچه در دست است همه اقوال مورّخين و ارباب سير است .
فصل اوّل : در ذكر جماعتى كه اين مصيبت هائله را در سال شصتم دانند
1 . ابن شهرآشوب در كتاب مناقب كه شنبه را روز عاشورا گفته و سال شصت و يكم و روز جمعه با دوشنبه بودن عاشورا را نسبت به قيل داده . ۲
2 . ابو محمّد عبد اللّه بن احمد بن محمّد بن الخشاب در كتاب مواليد الأئمّه روايت كرده از حرب به اسنادش از امام جعفر صادق عليه السلام كه شهادت روز عاشورا از سال شصتم واقع شده . ۳
1.تاريخ الطبري ، ج ۶ ، ص ۲۲۳ .
2.مناقب آل أبي طالب، ابن شهر آشوب ، ج ۳ ، ص ۲۳۱ .
3.مجموعة نفيسة (مواليد الأئمة) ، ص ۱۳۳ .
